Clinique – Aromatics Elixir (1971)

Estee Lauder markasının altında bulunan ve 1960’lı yılların sonlarında kurulan Clinique’in kadınlar tarafından gayet iyi bilindiğini tahmin etmek zor değil. Kozmetik ve kişisel bakım alanlarında onlarca başarılı ürüne sahip Clinique’nin, parfümlere el atmaması düşünülemezdi.

1971 yılında Clinique’nin ilk parfümü çıktı ve tabii ki kadınlar içindi. Aromatics Elixir ismi verilen bu eser, yıllar içinde çok satılanlar arasına girdi ve parfümler dünyasının mihenk taşlarından oldu. Klasik parfümler arasına adını yazdıran Aromatics Elixir’in tanıtımı markanın internet sitesinde şöyle yapılmış: “Şaşırtıcı, sıra dışı ve kışkırtıcı aromasıyla bir parfümden çok daha fazlasını ifade eder. Benzersiz notalarıyla duyulara dokunur. Bunu gül, yasemin,ylang ylang ve vetiver bitkisinin özleriyle yapar. Her kadının içindeki dişiliği ortaya çıkarır.”

Aromatics Elixir’in başlangıcı sabunsu papatya, aldehit ve eski tarz bergamotla gerçekleşiyor. Ferah olmayan çiçeksi, kuru ve koyu üst notalardan sonra orta kısımda çiçeklerin etkisi artıyor. Sabunsuluk daha fazla kendisini gösteriyor. Yasemin ve ylang ylang sabunsu çiçekleri oluşturuyor. Gül hafiften tatlı verilmiş. Orta kısımda biraz meşe yosunu da oyuna katılıyor. Sonlarda meşe yosunu, paçuli ve miskle kapanış yapılıyor.

Aromatics Elixir, oldukça kadınsı, neredeyse pudralı, çiçekli bir arkadaşa benziyor. Tatlılık var ama fazla değil. Genel olarak eski-nostaljik kokan çiçeksi kadın parfümü atmosferi yayıyor. Evet, eskilerden kalma kokuyor ama şunu da unutmamalıyız ki bu parfüm 50 yaşında!

Bu eseri yıllar önce de kullanmıştım. O zaman ki aroması daha kuru, karanlık ve şipreye yakınken, bu sefer karşıma sabunsu çiçek kokusunun çıkması oldukça şaşırtıcıydı. Kimi kullanıcılar Aromatics Elixir’in reformulasyon geçirdiğini ve eski tadının kalmadığını söylemiş ki şu haliyle sanırım haklılar. Eski şişedeki o nefis, kuru otsu şipre yerine tek düze pudralı yasemin-gül ikilisinin karşıma çıkması hayal kırıklığı yarattı. Bu haliyle gayet sıradan nostaljik kadın parfümüne dönmüş ve eski şahane karakteri kaybolmuş.

Parfüm yazarı Chandler Burr bu parfüme beş üzerinden beş yıldız vererek oldukça beğenmiş ve şu anısını anlatmış:

“Normal denememde hiç beğenmedim Aromatics Elixir’i. Bir gün parkta yürürken 50 yaşlarındaki bir kadından harika bir parfüm kokusu geldi burnuma. Hemen yanına gidip hangi parfümünü kullandığını sordum. “Aromatics Elixir” dedi. “Onu ne zaman sıktınız peki” diye sordum. Kadın “bir saatten biraz fazla” dedi. Ve o gün parfüme hayran kaldım. O harikaydı.”

Bir başka yazar Luca Turin parfüme beş üzerinden beş yıldız vermiş. Odunsu çiçeksi olarak sınıflandırmış. Ayrıca şunları söylemiş:

“Modern birkaç kokunun ardından, kağıt üzerinde ya da havada uçuşan molekülleriyle Aromatics Elixir’i koklamak, Cheers’in on iki bölümünden sonra Lauren Bacall’ın ‘The Big Sleep’teki performansını izlemeye benzer. Bu parfüm etrafını öylesine bir güç ve özgüvenle dolduruyor ki yaratıcısı Bernard Chant’ın da diğer herkesle aynı malzemeleri kullandığına inanmak çok zor. Sağlık ve şifa fışkıran ışıltıyla muhteşem günbatımını birleştiren bu parfüm, bana göre başyapıt.”

Parfümü Aramis (Classic), Aramis – 900, Aramis – Devin, Estee Lauder – Estee, Gres – Cabochard gibi önemli eserlere imza atmış Bernard Chant tasarlamış.

Eau de Parfum formunda. Kalıcılığı iyi, etrafa yayılımı ilk on dakika dışında güçlü sayılmaz. Genel itibariyle sonbahar-kış mevsimine uygun gibi duruyor. Kırk yaşın üzerindeki hanımefendilere tavsiye edebilirim, genç kız parfümüne pek benzemiyor.

Koku Güzelliği:10/6

Mancera – Red Tobacco (2017)

Mancera’nın son yıllardaki en ilgi çeken parfümlerinden birisi Red Tobacco, uzun zamandır merakımı cezbediyordu. İlk çıktığı günlerden itibaren oldukça konuşulan parfümlerden birisi haline geldi Red Tobacco. Niş parfüm sektörünün dur durak bilmeyen markalarından Mancera muhtemelen bu sefer iyi iş çıkarmışa benziyor.

Mancera’nın internet sitesinde Red Tobacco şöyle tanıtılmış: “Kırmızı, sıcak ve büyüleyicidir. Red Tobacco, Küba tütünü ve baharatlarını karıştıran inanılmaz derecede güçlü ve seksi bir koku. Gerçek bir ısı dalgası.”

Red Tobacco’nun ilk saniyelerinde karmaşa hakim. Sıcak baharatlar (muhtemelen tarçın ve küçük hindistan cevizi), biraz safran ve elmayı anımsatan meyvemsilikle gerçekleşen açılış ferah değil. Orta kısımda sıcak baharatlar geriye çekilirken safran biraz daha etkisini göstermeye çalışıyor. Orta bölümde parfüme ismini ve konseptini veren tütünü bütün heybetiyle algılayabiliyoruz. Kuru sayılabilecek tütün, neredeyse tütün yaprakları gibi kokuyor. Sonlarda tütün güçlüce yoluna devam ediyor. Tütüne lezzetli vanilya ve paçuli eşlik ediyor.

Red Tobacco, kırmızı meyvemsi hatta baharatımsı tütünü merkeze alıyor. İsmindeki kırmızı onun sıcak karakterini vurguluyor olabilir. Geneline baktığımda baharatlı, dumansı, içkimsi, paçulili pipo tütünlerini anımsatıyor. Hatta kirazlı ve vanilyalı pipo tütünü gibi davranıyor. Yoğun dumansı tarafına da bayıldım. Bu tür tütün kokularını severim ve Red Tobacco’yu da tabii ki harika buldum.

Kalite anlamında Mancera gerekeni yapmış. Kullanması ve sevmesi zor bir parfüme benziyor. Kadınların bu parfüme ilgi göstereceğini sanmıyorum. Hatta üzerimde bu parfümü algılayan hanımefendilerin hiçbirisi onu beğenmedi. Çünkü Red Tobacco erkek kullanımına yakın ve pipo dumanı kokan erkeksiliği temsil ediyor. Bu eseri kadınlar için değil kendi rafine zevkleriniz için kullanmalısınız. O gayet erkeksi ve centilmenler kulübünün sıkı üyesi.

Red Tobacco biraz ağır ve oldukça yoğun denebilir. 2-3 fıs kullanımda bile saatlerce üzerinizden çıkmıyor. Oldukça güçlü ve sağlam bir parfüm. Kalıcılığı çok iyi, etrafa yayılımı yeterli. Bu anlamda verdiğiniz parayı hak ediyor.

Kokusal anlamda biraz Pure Havane’ye ve Bogart Pour Homme’ye yakın duruyor. Ayrıca Oajan’ı da anımsatıyor. Tam bir kış parfümü, ılık günlerde bile denemenizi tavsiye etmem.

Koku Güzelliği:10/8

By Kilian – Black Phantom (2017)

By Kilian’ın 2017 yılında piyasaya sürdüğü uniseks parfümü Black Phantom’un (Momento Mori) oldukça merak edeni bulunduğunu görüyorum. Gerek ismiyle gerekse açıklanan notalarıyla ilgi çekmeyi başarıyor. By Kilian’ın internet sitesinde Black Phantom’un Martinik adalarındaki geçmiş zaman deniz korsanlarından ilham aldığını anlıyoruz.

Parfümün resmi tanıtımında ilginç öğeler dikkatimi çekiyor. Odunsu gurme olarak sınıflandırılan Black Phantom’un rom, kahve, kakao, sandal ağacı, paçuli ve vetiver unsurlarına tanıtımda ağırlık verildiğini okuyoruz.

Black Phantom’un başlangıcında kremsi ve leziz kremalı, çikolatalı vanilya bulunuyor. Harika açılıştan sonra orta kısımda sıcak dumansı baharatlar ve içki teması dikkat çekiyor. Yine orta bölümde kahve-kakao benzeri yapı da var. Başlangıcı kadar sevemediğim orta kısımdan sonra enfes paçuli devreye giriyor. Hafiften karanlık ve egzotik paçuliye çikolatamsı vanilya eşlik ediyor.

Black Phantom’un leziz çikolatamsı vanilyalı, kakaolu paçuli parfümü olduğunu iddia edebilirim. Başlangıcı ve sonları harikayken, orta kısım biraz karmaşık ve özensiz. İsmi ve şişesi gibi karanlık arkadaş olmasa da sonlarında bir parça koyu havayı algılıyorsunuz.

Kalite anlamında fena yerde durmasa da performans olarak bana yeterli gelmedi. Bir By Kilian parfümünden daha güçlü karakter bekleriz. Black Phantom’un kalıcılığı yeterli ama etrafa yayılımı zayıf. Eau de Parfum formunda. Tam bir kış parfümüne benziyor. Uniseks olarak sunulsa da erkek kullanımına yakın duruyor.

Kimi kullanıcılar Black Phantom’u Thierry Mugler’in Angel serisine benzetmiş ki haksız sayılmazlar. Mugler’in imza teması çikolatalı paçuli, Black Phantom’da daha az tatlı ve kuru kullanılmış. Bu anlamda Black Phantom, başlangıcını saymazsak daha az tatlı bir eser A Men ve Angel’lara göre.

Black Phantom’u Sidonie Lancesseur tasarlamış.

Koku Güzelliği:10/7

Tom Ford - Patchouli Absolu (2014)

2014 yılında Tom Ford’un özel serisine ait parfümü Patchouli Absolu’nun lansmanı yapıldı. Aradan geçen yılların ardından Tom Ford özel serisinin süper starları Tobacco Vanille, Noir de Noir ve Tuscan Leather öne çıktı. Patchouli Absolu ise hiç bir zaman çok popüler olamadı.

Kimi kaynaklara göre Patchouli Absolu’nun beklenen ilgiyi görmemesi sebebiyle üretiminin bitirildiğini okuyoruz. Paçuli temasını seven ve paçuli merkezli parfümlere oldukça ilgi duyan ukala burnum, tabii ki Patchouli Absolu’yu merak ediyordu ve nihayet onunla tanıştık.

Patchouli Absolu’nun ilk dakikalarında ismindeki paçuli özütü öne çıkıyor. Şekerli olmayan kuru ve köksü paçuliye, acımsı buruk otlar eşlik ediyor. İlk saniyelerini kimi hanımefendiler hacı yağlarına benzetebilir ki haksız sayılmayabilirler. Orta bölümde buruk paçuli daha sevilebilir hale geliyor. Bir parça meşe yosunu ve derinin eklendiği paçuli, 1980’li hatta 1970’li yılların maskülen erkek parfümlerini andırıyor. Sonlarda paçuli-deri-meşe yosunu üçlüsü kapanışa kadar devam ediyor.

Patchouli Absolu, dünyevi hatta bir parça uhrevi tavra sahip, soyut ve yalın paçuli tarzına yatırım yapmış. Paçuli merkezli parfümlerdeki o mistik ve kimi zaman Gotik hava az da olsa Patchouli Absolu’da mevcut. İlk dakikaların alışılması zor tarafını geride bırakırsanız oldukça tematik esans sizi karşılıyor. Bu haliyle herkese hitap etmeyeceğini ve günümüzün bol şekerli parfümlerine hiç benzemediğini söyleyebilirim.

Patchouli Absolu daha çok paçuli öğesinin sevenlerine deri ve meşe yosunuyla nostaljik yolculuk yaptırma vaadini sunuyor. Tom Ford özel seri parfümlerin tamamının uniseks olarak sunulduğunu görüyoruz. Patchouli Absolu ise rahatlıkla erkek kullanımına yakın duruyor.

Ona aşık olmasam da paçulinin sanatsal yorumuna göz atmak isterseniz Patchouli Absolu sizi seve seve kabul edecektir. Eğer Mooji’nin Nepal’deki Satsang’larına katılırken hangi parfümü kullanmalıyım gibi sorunsallar ile boğuşuyorsanız Patchouli Absolu’yu önerebilirim. Tabii guru Mooji böyle sorunsalınız olduğunu bilmese daha iyi.

Eau de Parfum formunda. Performansı çok iyi değil. Kalıcılığı yeterli olsa da etrafa yayılımı ilk patlama dışında yüksek sayılmaz. Sonbahar-kış kullanımına yakın duruyor.

Koku Güzelliği:10/6.5

Ermenegildo Zegna – Haitian Vetiver (2014)

Ermenegildo Zegna’nın 2012 yılında başlattığı Essenze isimli parfümleri, markanın özel serisi olarak düşünebiliriz. Yüksek kaliteli içeriklerle niş parfümlere rakip fiyatlara satılan Essenze serisinin kimi kokularının oldukça ilgi çektiğini görüyoruz. Zegna’nın internet sitesindeki 250 dolarlık fiyat etiketi Essenza’ların neredeyse Creed’lerle yarışmaya çalıştığını gösteriyor.

Haitian Vetiver, Essenze serisinin biraz geri planda kalmış eserlerinden birisi. Vetiver merkezli parfümlerin kaderinin çoğu zaman geri planda kalmak olduğunu iddia etmek yanlış olmayabilir. Haitian Vetiver’de kullanılan vetiverin Zegna için Haiti’nin güneybatısındaki Les Cayes’de özel üretildiğini öğreniyoruz. Haitian Vetiver’de ayrıca, diğer Essenze parfümlerinde kullanılan ve Zegna bergamotu olarak bilinen öğe de kullanılmış. Açıklanan notalarındaki en ilginç kısım ise havuç tohumu.

Haitian Vetiver’in ilk saniyeleri tabii ki bizi şaşırtmıyor. Yüksek kaliteli, nemli, taze, köksü ve yeşili andıran temiz vetiver karşımıza çıkıveriyor. Şık ve cansız vetivere orta kısımda biraz iris çiçeği ekleniyor. Parfümün yönünü iris çiçeğine çeviremeyen bu dokunuşun ardından kapanışta kuru paçuli noktayı koyuyor.

Vetiver merkezli parfümlerle aram harika olmasa da kötü de diyemem. Vetiver temalı parfümler genellikle aynı kokar bana ve sıra dışı örnekler dışında temiz, köksü, sabunsu, nemli vetiverle karşı karşıya kalırız. Haitian Vetiver’de gelenek bozulmuyor. Basit, düz, zarif vetiver öğesi çarpıcı ya da yaratıcı değil. Sakin, barışçıl, odunsu sayılabilecek vetiver, bu temanın sevenleri tarafından muhtemelen talep görecektir. Bu tür davranan vetiver parfümlerini hemen her kıyafetle giymek kolaydır ve çoğu ortama uyum sağlar.

Vetiver parfümlerinin bir diğer kaderi ise Guerlain’in efsanevi vetiver parfümüyle kıyaslanmaktır. Haitian Vetiver kimi kullanıcıların belirttiği gibi Guerlain – Vetiver’e benziyor. Oysa Encre Noire gibi daha ilginç vetiver yorumlarına öykünmesini isterdim. Bu haliyle denediğim en şık ve kaliteli vetiver parfümlerinden birisi olduğunu itiraf edebilirim. Büyük boy şişesini almak için peşinde koşmaya ise değeceğini sanmıyorum.

Eau de Toilette formundaki Haitian Vetiver’in performansını beğendim. Kalıcılığı yeterli, tende ise yeterince dirençli duruyor. Erkek kullanımına yakın sayılır. Kokusunu Marie Salamagne ve Harry Fremont’un birlikte tasarladığına yönelik bilgiler var. Aromatik ve neredeyse ferah yapısı düşünülünce ilkbahar-yaz döneminde kullanmanın iyi sonuç vereceğini söylemek isterim.

Koku Güzelliği:10/7

Ralph Lauren – Safari For Men (1992)

Modacı Ralph Lauren’in Afrika kıtası için “Bazen orada bulunmamış olmak daha iyidir” dediği rivayet edilir. Ralph Lauren’in kurduğu moda imparatorluğunda yine de Afrika kıtasına özgü tasarımlar ve esinlenmeler vardı. Ralph Lauren’in 1980’li yıllarda piyasaya sürdüğü Afrika safari tarzı kıyafetleri ve kol saatlerinin yanında 1990 yılında Safari isimli kadın parfümü de yer almıştı.

Ralph Lauren için Safari koleksiyonu, sömürgeci batı medeniyetlerinin Büyük Beyaz Avcı olarak kendilerini tanımlayıp, Afrika çöllerinde kurdukları kibirli Safari çadırlarında, nesli tükenmekte olan bir türün vizyonuydu belki de: Serengeti Ovalarında gümüş çay servisiyle piknik yapan türden bir kadının portresi… 1990 yılındaki kadınlar için ilk Safari’den sonra 1992 yılında erkek versiyonu raflara çıkmıştı.

Gerek Safari’nin kadın versiyonu gerekse Safari erkek, deri benzeri kutusu ve kristal kesime benzeyen vintage şişeleriyle 2020’li yılların parfüm şişesi tasarımlarının oldukça dışında yer alıyor. Basit ama kesimli şişenin içindeki açık sarı sıvı, 1980 hatta 1970’li yılların çok kullanılan öğesiydi. Bir şipre çoğu zaman sarı renge sahiptir, bu durum adeta yazılı olmayan kuraldır.

 

Safari For Men, 1990’lı yılların en sevilen erkek koku klasiklerindendi. Tabii aradan geçen yılların ardından onun tarzı, modern parfümlerden oldukça uzakta kaldı. Safari For Men’in açılışı bergamot, artemisya, aldehit ve aromatik yeşil notalarla gerçekleşiyor. Ferah sayılamayacak tanımlanması zor erkeksi baharatlı-meyveli nostaljik yapı, orta bölümde de devam ediyor. Orta kısımda erkeksi çiçekler de partiye katılıyor. Gül, karanfil ve yasemin, garip hüzün dalgasına katılıyor. Sonlarda bir parça deri, meşe yosunu ve paçuliyle kapanış yapılıyor.

1990’lı yılların ve daha öncesinin kokusal referanslarına ait bir parfüm Safari. Gayet erkeksi ve onu koklayan kadınlar yüksek ihtimalle beğenmeyecekler ve övgüler alamayacaksınız. Z kuşağının kafası karışık gençleri Safari’ye kolayca burun kıvırıp, onu dede kokusu ya da modası geçmiş olarak tanımlayabilir. Evet, o nostaljik hatta retro kokuyor. 2020 ve 2030’lı yılların kokusal trendlerine uymayacağı kesin gibi. Zaten Safari’nin popüler delikanlı olmak gibi derdi yok.

Erkeksi çiçekler terimi günümüzde anlamsız olarak düşünülebilir fakat 1980 yıllarda çoğu erkek parfümünde maskülen şekilde çiçekler kullanılıyordu. Safari, bergamotlu, neredeyse sabunsu aromatik baharatlı meyvemsilikle hüzünlü çiçekleri bir araya getiriyor ve bunu da yüksek kaliteyle yapıyor. Eski dost meşe yosunu tabii ki oralarda bir yerde. Tatlı-şekerli vanilya bombası modern parfümlerden sıkılan erkekler için iyi bir kaçış seçeneği Safari, tabii yaşınız kırkın üzerindeyse.

Herkese uymayacak yapısı ve koleksiyoner seviyesindeki kullanıcılara yönelik kokusal sınıfıyla, unutulmaya yüz tutmuş Safari’nin temsil ettiği maço erkek kalıbı, hoş bir anı olarak hafızalarımızda kalacaktır. Safari konfor parfümü değil, erkekler kulübünün esaslı üyesidir.

Eau de Toilette formunda. Kalıcılığı idare etse de etrafa yayılımı güçlü değil. Onun buruk-hüzünlü yapısını, ılık-serin sonbahar döneminde kullanmaya yakıştırıyorum.

Koku Güzelliği:10/6.5

Guy Laroche – Drakkar Noir (1982)

Moda tasarımcısı Guy Laroche’nin çok az parfüm ürettiğini ama Fidji ve Drakkar Noir gibi iki önemli klasiğe imza attığını söyleyebiliriz. 1982 yılı çıkışlı ve simsiyah şişeye sahip Drakkar Noir’in erkek parfümleri tarihine geçtiğini söylemek abartılı olmaz. Guy Laroche’nin internet sitesinde Drakkar Noir’in güç temasıyla bağdaştırılması rastlantı olmasa gerek.

Drakkar Noir’in duyguyu, küstahlığı ve gücü aynı anda barındırdığı iddia ediliyor ki kokusal anlamda durum pek öyle sayılmayabilir. Parfümün ilk saniyelerinde ferah ve yeşil lavanta ile artemisya/aromatik Akdeniz otları sizi karşılıyor. Orta kısımda lavantanın payı azalsa da devam ediyor. Sonları en sevdiğim yeri oluyor. Paçuli ve meşe yosununun harika uyumuyla kapanış yapılıyor.

Drakkar Noir, genel kanıya istinaden aromatik fujer olarak sınıflandırılabilir. 1980’li yılların erkeksi maço parfümlerinin genel yapısını koruyor. Tatlılık ve vanilya yok. Onun yerine yeşil erkeksi çiçekler ve aromatik otsular mevcut. Büyük resimde çok sert ve kullanması zor bir maskülen değil. Eski kafa erkeksi parfümleri sevenlerin ilgisini çekeceği aşikar. Genç erkeklerin onu çok sevebileceğini düşünmüyorum. Bu tarz aromatik lavantalı fujerler pek bana göre değil fakat sonlarını deneyimlemek için bile kullanılabilir.

Bu yeşil sayılabilecek eserin siyah şişeye sahip olması yeterince garip veya uyumsuz bir durum. Erkekler kulübü üyelerinin veya kadınlara yer olmayan centilmen toplantılarının kokusu adeta Drakkar Noir. Kalite anlamında iyi yerde duruyor. Performansıysa zayıf ne yazık ki.

Eau de Toilette formunda. Kalıcılığı normal seyrinde olsa da etrafa yayılımı zayıfa yakın yerde duruyor. Serin havaların parfümüne benziyor. Kokusunu Pierre Wargnye tasarlamış.

Koku Güzelliği:10/6.5

Tom Ford – Beau de Jour (2020)

Tom Ford’un sürekli genişleyen parfüm koleksiyonuna eklenen son halkalardan birisi Beau de Jour. Erkekler için tasarlanan Beau de Jour’un kokusal anlamdaki tasarım dilinin, 1970 ve 1980’li yıllardaki maskülen fujerlere öykündüğünü görüyoruz. Tom Ford’un internet sitesinde parfüm üç kelimeyle tanıtılmış: Klasik, keskin ve başına buyruk. Koku ailesi, dünyasal odunsu olarak sınıflandırılmış. Koku tipiyse turunçgil odunsu olarak belirlenmiş. Tasarımda üç ana notadan bahsedilmiş: Lavanta, yosun ve sardunya.

Beau de Jour’un ilk saniyeleri aromatik otlar, sarhoş edici, dumansı, egzotik baharatlar ve bir parça lavantayla gerçekleşiyor. Açılıştaki nanemsi erkeksi yeşil hissiyat yüksek kaliteli ve gayet güzel. Orta kısma geçildiğinde köksü olmayan paçuliyle karşılaşıyoruz. Koyu sayılabilecek kadifemsi paçuliye amber eşlik ediyor.  Sonlarda paçuli ve meşe yosununun nefis dansına şahitlik ediyoruz. Parfümün kapanışı maskülen ve karanlık hissettiriyor.

Beau de Jour, ilk 1-2 saat Old Spice-Sartorial-Brut tarzına yakın duruyor. Sonrasındaysa paçulinin devreye girmesiyle Azzaro Pour Homme-Rive Gauche aksına katılıyor. Bu tür aromatik fujerler, parfüm severler arasında berber dükkanı kokusu olarak tanımlanır. Gerçekten de berberler garip şekilde böyle kokar. Beau de Jour, 1970’li yıllarda, Paris’teki berber salonlarının kokusunu andırıyor büyük ihtimalle.

Yüksek kaliteli notalar, erkeksi dokunuşlar, eskiye duyulan özlem ve baba parfümü hissiyatı, Beau de Jour’un temasını özetleyecek yardımcı tanımlar olabilir. Tom Ford bu parfümüyle 1970-1980’li yılların erkeksi parfümlerine zaman tüneli açmış. Günümüzün bol tatlı erkek parfümlerinden bıkan ve takım elbise giyen, kırk yaş üzerindeki erkeklerin kalbini kazanabileceğini düşünüyorum. Bu şık ve lüks fujer, benim gibi bu tarza mesafeli birisini bile yakalayabildiyse, iyi iş çıkarmış demektir. Ona aşık olmadım ama denediğim en iyi ve kullanması kolay fujerlerden birisi olduğunu da belirtmem gerekiyor.

Eau de Parfum formunda. Kalıcılığı iyi, ilk patlama dışında etrafa yayılımı ortalamanın biraz altında. Serin sonbahar dönemine uyacaktır. Herkese hitap etmeyen yapısıyla, denemeden almanın iyi fikir olmadığını önemle belirteyim.

Koku Güzelliği:10/7.5

Xerjoff – Renaissance (2011)

Xerjoff’un yavaş yavaş büyüyen parfüm serisi XJ 1861’e ait Renaissance, ismiyle ilgimi çekmeyi başardı. Batı aydınlanması için önemli yere sahip Rönesans kavramının, İtalyan kökenli niş parfüme ismini vermesi pek şaşırtıcı olmamalı. 2011 yılı çıkışlı Renaissance, Xerjoff’un internet sitesinde şu cümlelerle tanıtılmış: “Renaissance, otantik İtalyan narenciyesi kokusuna sahiptir. Altın oran hassasiyetiyle şekillendirilmiş gerçek İtalyan mirasıdır. Zengin mirasımızdan ilham alan ve ülkemizin cazibesine saygı duyan Renaissance, İtalya’nın ilham verici karakterini temsil ediyor.”

Renaissance’ın açılışı kuru hatta tozlu sayılabilecek bergamot ve acı portakal yağlarını andıran buruk yapıyla gerçekleşiyor. Serin ve ferah sayılabilecek olgun üst notalardan sonra nanemsi-fesleğenimsi nötr beyaz çiçeklerle orta bölüme geçiliyor. Açıklanan orta notalarında Bulgar gülü var fakat genel kompozisyonda büyük yer kaplamıyor. Sonlarda karanlık davranmayan yosunsu paçuli ve amberle tenden ayrılıyor.

Renaissance, aromatik, yeşil, neredeyse sabunsu, garip şekilde nanemsi, şekerli olmayan turunçgilli ve buruk doğasıyla, yeni nesil ferah yazlık parfümlere pek benzemiyor. Kokusu hem benzersiz hem de eskinin klasik şiprelerini andırıyor. Zorlama olur mu bilemiyorum ama hafiften Christian Dior’un 1966 yılı çıkışlı erkek parfümü Eau Sauvage’yi andırıyor. Hermes’in karakteristik ve gerçekçi portakal kokan parfümlerine benzemiyor. Onun tarzı daha gri ve resmi turunçgiller olarak özetlenebilir.

Renaissance ilginç şekilde koyu, yoğun turunçgil yağlarını andırıyor. Kokusu hiç bir zaman mis gibi doğal ve gerçekçi mandalina ya da limon gibi değil ki açıklanan üst notalarında bu iki nota var. Bergamot daha çok yer kaplıyor. Bergamot ilk başlarda tozlu hissiyat veriyor. Ortalardaki konsantre naneyi biraz kendime uzak buldum. Sonları ise çok güzel.

Renaissance bu haliyle niş parfüm yaratıcılık standartlarını tutturuyor. Kalite anlamında iyi yerde duruyor. İlkbahar-yaz parfümüne göre gayet sağlam ve dirençli olduğunu da söylemek gerekiyor. Kokusal anlamda herkese hitap edemeyecek gibi görünüyor ve denemeden almanın iyi fikir olmadığını düşündürtüyor. Onun aromatik otsu yeşil yapısı, büyük kitleleri çok mutlu etmeyebilir. Alışması zaman isteyen eser izlenimi veriyor.

Eau de Parfum formundaki Renaissance’ın kalıcılığı gayet iyi, etrafa yayılımı saldırgan olmasa da gün içinde kendisini hissettiriyor ki bu durum turunçgil parfümlerinde pek görülmez. Bu anlamda performansı yeterli. Uniseks olarak pazara sunulsa da erkek kullanımına yakın buldum.

Koku Güzelliği:10/7

Guerlain – Bois Mysterieux (2019)

Guerlain’in yeni parfüm serisinden  Les Absolus d’Orient’in ilgi çeken eserlerinden Bois Mysterieux’u bir süredir merak ediyordum. Hakkında yazılan olumlu yorumlara binaen, Bois Mysterieux’la tanışmak şansına nail oldum. Guerlain’in yeni nesil özel seri parfümlerinden Bois Mysterieux, markanın internet sitesinde deri teması üzerine oturtulmuş. Derin bir deri ve görkemli odunsular kapsamına alınmış. Ayrıca cüretkar ve egzotizm kavramının modern versiyonu olduğu belirtilmiş.

Deserts d’Orient koleksiyonu için özel olarak Thierry Wasser tarafından yaratılan safran notası Bois Mysterieux’ta kullanılmış. Parfümün, tüm doğu hazineleri gibi zarif, çok yönlü, baharatlı ve deri temasına sahip olduğu söylenmiş. Bu çiçeklerin ömrü 48 saat gibi çok kısa olduğu için son derece değerli hammadde olduğundan bahsedilmiş. Hem kadınlar hem de erkekler için uygunluğuna vurgu yapılmış.

Bois Mysterieux’un açılışı bazı Montale parfümlerindeki öd ağacı kullanımını hatırlatıyor. Garip ve tanımlanması zor kimyon benzeri tuzlu baharatımsı başlangıcını şöyle tanımlayabilirim: Uzun saatler boyuncu koşup terlemiş bir atın üzerine çamaşır suyu döktüğünüzü hayal edin. Bois Mysterieux’un ilk dakikaları hemen hemen böyle denebilir. Kimi kullanıcıların ilk dakikaları klora benzetmesini anlıyorum. Hatta başlangıç fazı abartılarak tuz ruhuna veya lavaboları açmak için kullandığımız tozlara da benzetilebilir. İlk yarım saatin sonunda bu garip koku geri çekilirken hafiften hayvansı kuru deri ortaya çıkıyor. Yüksek kaliteli ve tek düze deri sonlarda da devam ediyor.

Bois Mysterieux, Guerlain’in internet sitesinde deri merkezine alınmış ki kesinlikle doğru. Deri, atlas sedir ağacı, paçuli ve mür notaları açıklanmış. Parfümün genelinde zengin ve detaylı harman yok fakat derin, koyu ve karanlık yapı mevcut. Parfümü iki kısma ayırabiliriz. İlk yarım saatlik sevmesi ve kabul etmesi zor o garip kokuya tahammül ederseniz, sonrasında güzel deriyle karşılaşacaksınız. İkinci kısımdaki tatlı olmayan deri, hafiften hayvansı davranıyor fakat rahatsız etmiyor. Bu anlamda yeni nesil bol şekerli deri parfümleriyle pek uyuşmuyor. Onun deri teması gayet şık, tematik, lüks ama gençlere veya tecrübesiz burunlara uyar mı emin değilim.

Eau de Parfum formundaki Bois Mysterieux’un kalıcılığı iyi, etrafa yayılımı ortalama düzeyde. Guerlain’e göre hem kadınlar hem de erkekler için uygunmuş fakat erkek kullanımına yakın duruyor. Sonbahar-kış günlerinde kullanmak daha iyi fikir. Kokusunu Thierry Wasser tasarlamış.

Koku Güzelliği:10/7

Caron – Yatagan (1978)

Aromatik buruk otlar, erkeksi çiçekler, babaannemin eski evinin koridorundaki anlatması zor nostaljik kolonya kokusu, yeşil galbanum yağı, çam ağaçlarıyla dolu orman, meşe yosunu ve olağanüstü paçuli… Son günlerde kullandığım Yatağan’ın zihnimde uyandırdığı imgeler demetinin sadece bir kısmı bunlar diyebilirim.

Yıllar önce kullandığım Caron’un ünlü erkeksi klasiği Yatağan hakkında aklımda kalan izlenimler pek iyi değildi. Bir şeylerin eksik olduğunu hissediyordum ve uzun zaman sonra Yatagan’ı tekrar kullanmak istedim. İlginç parfümevi Caron’un tarihi klasiklerinden Yatagan, Osmanlı zamanındaki Türk kılıcından ilham almış. Caron’un internet sitesinde Yatagan’ın güçlü ve cüretkar kombinasyona sahip olduğu, kendinden emin, kışkırtıcı tavır sergilediği belirtilmiş.

Yatagan’ın ilk saniyelerinde aromatik acımsı kuru Akdeniz otları ve yeşil galbanum karşımıza çıkıyor. Biberiye, azıcık fesleğen, şifalı bitkiler, yeşil terebentin yağı, çam ağacı ve selviyle gerçekleşen ilk saniyeler eski hissiyata sahip fakat harika güzellikte ve müthiş kalitede diyebilirim. İlerleyen dakikalarda aromatik otlar geride kalırken, yeşil çamsı tema, meşe yosunu ve köksü olmayan paçuli partiye katılıyor. Sonlarda paçuliye tütsü ve misk ekleniyor.

Yatagan’ı daha önceki kullanım döneminde hiç sevememiştim ve çokça eleştirmiştim. Şimdi anlıyorum ki büyük hata yapmışım. Yatagan 1970’li yılların sonlarında raflara çıktı ve o dönemin erkek koku trendlerine yakın duruyordu. Ralph Lauren’in harika erkek parfümü Polo Green’i andıran Yatagan, çok daha kompleks, derin ve şaşırtıcı bir maskülen. Oldukça fazla yapı bir arada kullanılmış Yatagan’da. Aromatik bitkiler, erkeksi çiçekler, odunsuluk ve gerilerden belli belirsiz gelen hayvansı temalar ustaca birbirine eklenmiş. Kullanılan notaların hepsi kaliteli ve gayet netler. Kokusal anlamda iddialı ve sağlam duruyor. Erkeksi, çoğu kişinin modası geçmiş bulacağı Yatagan’ın herkese hitap etmeyeceği bir gerçek.

Bazı kullanıcılar, Yatagan’da bol miktarda hayvansılıktan bahsediyor. Muhtemelen ilk açıklanan notalarında castoreum bulunuyor. İlk formülasyonlarda hayvansılığın daha baskın olduğuna eminim. Kullandığım büyük ihtimalle yeni şişelerden birisi ve rahatsız edici derecede hayvansı notalara rastlamadım ki pek sevemiyorum abartılı hayvansılığı.

Uzun yıllar sonra Yatagan’ın erkek parfüm evrenindeki eşsiz yerini anlıyorum ve ondan özür diliyorum. Biliyorum ki özür dilemek bir erdemdir ve Yatagan gerçekten de harika fakat şunu düşünmeyin ki o günümüzün bol tatlı, şeker bombası vanilyalı, baharatlı parfümlere çok uzak duruyor. O, tamamen 1970 hatta 1960’lara ait bir zaman makinesi. Yatagan, şahane bir Rock müzik balladıyken, yeni nesil modern şekerli erkek parfümleri synthesizer ile yapılan elektronik müziğe benzetebiliriz.

Benzetme demişken, kimi kullanıcılar Yatagan’ı ikonik Kouros’a benzetmiş ki pek katılamayacağım. Fazlaca hayvansı Kouros, asla Yatagan kadar zengin harmana sahip değil. Yatagan’ı en çok Ralph Lauren – Polo Green ve Tom Ford – Italian Cypress’in karışımına benzetebiliriz sanırım.

Yatagan’ın en ilginç durumu, onu kullanan bazı kişilerin kereviz kokusuna benzetmesi. Yemeğini pek sevmediğim kereviz keşke böyle koksa. Bence hiç kerevize benzemiyor. Kereviz nasıl paçuli veya meşe yosunu gibi kokabilir ki?

Eau de Toilette formunda. Kalıcılığı iyi fakat etrafa yayılımı zayıf ne yazık ki. Keşke saatlerce güçlü şekilde onun koku bulutunu üzerimde taşıyabilseydim. Sonbahar-kış dönemi kullanımına yakın duruyor. Kokusunu Vincent Marcello tasarlamış.

Koku Güzelliği:10/8.5

Cartier – L’Envol (2016)

Cartier’in parfümler dünyasındaki farklı yerini, yaratıcı kokularla pekiştirdiğini görüyoruz. Genellikle fazlaca piyasa işi trend koku temalarına yönelmeden, ilginç parfümlere imza atıyorlar. 1998 yılı çıkışlı Declaration, tanımlanması zor bir maskülendi. 2016 yılındaysa L’Envol isimli erkek parfümü, Cartier’in dikkat çeken eserlerinden oldu.

L’Envol serisi şu cümlelerle tanıtılmış: “Erkekler için L’Envol de Cartier kokusu, sıra dışı olanı deneyimlemekle ilgilidir. Büyülü bir iksir gibi, ruhunuzun yeni zirvelere yükselmesini sağlar. Koku, şık ve modern bir şişede durur. Tasarım, ünlü guilloche motifine sahip bir tıpa ile Cartier’in stil geleneğinden geliyor.” Parfümün kendisinden şöyle bahsedilmiş: “Narenciye notalarıyla canlandırılan, gaiac ağacıyla zenginleştirilen ve ambrosia temasıyla aydınlatılan benzersiz koku alma deneyimi sunan L’Envol ile tanışın. Ruhun yükselmesini sağlayan enerjik bir erkek kokusu.”

L’Envol’un ilk saniyeleri naneyi çağrıştıran aromatik Akdeniz otları ve erkeksi sayılabilecek çiçeklerle gerçekleşiyor. Yeşil temaya yakın açılışta lavanta, adaçayı ve belki de fesleğen var. İlerleyen dakikalarda orta kısma geçiliyor. Yeşil davranan menekşe bu sefer öne çıkıyor. Şekerli olmayan menekşenin yanına bir parça kuru bal ekleniyor. Sonlarda menekşe geriye çekilirken paçuli ve odunsu notalar devreye giriyor.

L’Envol, günümüzün modern parfümlerine pek benzemiyor. Ne ilk saniyelerinde şekerli turunçgiller var ne orta kısımda tatlı tonka fasulyesi var ne sonlarda mumsu vanilya var. L’Envol daha çok aromatik otsu, hafiften sabunsu çiçeksi parfüme benziyor. Menekşe ilginç şekilde öne çıkıyor tenimde. Oysa kıyafet üzerinde bal notası başrole geçiyor.

L’Envol’u çoğu parfümden ayıran temel nota kuşkusuz ki bal. Cartier’in internet sitesinde de bala vurgu yapılmış. Bal merkezli çok fazla parfümle karşılaşmıyoruz. L’Envol’de geri planda bal öğesinin bulunduğunu düşünüyorum fakat parfümün tamamına hakim olduğunu söyleyemem. L’Envol, 2016 yılında, ilginç bir kokusal deneme olarak görülebilir.

Kalite anlamında birçok Cartier gibi iyi yerde duruyor. Koku güzelliği olaraksa çok sevdiğim tarzda değil. Lavanta, bal ve menekşe favori notalarım değiller ve L’Envol’u büyük bir aşkla kullanmadım. Yine de yeni nesil birbirinin aynısı erkek parfümlerinden sıkıldıysanız ve erkeksi seçenek arıyorsanız, en azından deneme listenize alabilirsiniz.

Eau de Parfum formunda. Kalıcılığı ve etrafa yayılımı yeterli denebilir. Serin ilkbahar-sonbahar dönemine uyacağını düşünüyorum. Kokusunu Mathilde Laurent tasarlamış.

Koku Güzelliği:10/6.5

Rochas Femme (1948)

Marcel Rochas tarafından 1925 yılında kurulan Rochas modaevi, lüks tasarım ürünleri, aksesuar ve parfüm alanında dünya çapında bilinen marka haline geldi. Rochas markasının oluşturulmasında Bay Marcel’in eşi Helena’nın da katkısı olduğu söylenegelir. Aralarındaki aşkın, bir markanın romantik doğuşuna eşlik ettiğini anlıyoruz.

Öyle ki Rochas’ın 1948 yılı çıkışlı kadın parfümü Femme’nin, Marcel Rochas’ın eşi Helene için tasarlandığı bizzat markanın internet sitesinde yazıyor. Parfümler dünyasının önemli klasik kadın parfümlerinden Rochas Femme, baharatlı-meyveli-şipre tarzına yakın bulunmuş. Parfümün tanıtımında üç öğe öne çıkarılmış: şeftali, gül ve paçuli.

Rochas Femme’nin ilk saniyeleri hafiften hayvansı misk ve sabunsu buruk-eski meyvelerle gerçekleşiyor. Tozlu şeftali ve sabunsu eriğe orta kısımda yine nostaljik gül ve baharatlar ekleniyor. Bu andan itibaren kokusal anlamda meyveli şipre etkileri görülmeye başlıyor. Sonlarda benzer tema devam ediyor. Biraz meyvemsilik, meşe yosunu ve paçuliyle kapanış yapılıyor.

Rochas Femme, ilk olarak 1948 yılında tasarlandı. Bu da demek oluyor ki, onun koku tarzı 1940 hatta 1930’ları yansıtıyor. Bu anlamda oldukça nostaljik koktuğunu söyleyebilirim. Günümüzün parfümlerine hiç benzemiyor. 20. yüzyılın başlarından modern dünyaya düşmüş, şaşkın bir zaman yolcusuna benziyor. Buruk ve sabunsu şeftali ve erik, ilginç şekilde baştan sona kadar etkisini hissettiriyor. Sabunsuluğun hissedilir oranda fazla bulunması, onu kadınsı tarafa iyice yaklaştırıyor.

Onun meyvemsiliği asla ferah ya da çocuksu değil aksine gayet olgun ve hatta orta yaşlı. Rochas Femme’nin bu haliyle orta-üst yaş grubu kadınlara yakışacağını söylemek anlamsız olmaz. O, genç kız parfümü değil. Modern kokmuyor, 2000’li yılların parfüm trendlerine uymuyor. Kimi kullanıcıların Femme’yi, ünlü klasik Mitsouko’ya benzettiğini görüyorum. İki parfümün de benzer sabunsu şeftali kokusuna odaklandığı görülüyor. Mitsouko, daha canlı, parlak, meyvemsi iken Femme daha sabunsu, sıcak, kadınsı ve daha opak olarak değerlendirilebilir. İkisi arasında seçim yapacak olsam Mitsouko ilk tercihim olurdu.

İlk Rochas Femme’yi efsanevi parfümör Edmond Roudnitska tasarlamış. Tabii aradan geçen uzun yılların ardından reformülasyonlar geçirdiğini ve kokusunun bir parça değiştiğini öngörmek zor değil. Kalıcılığı iyi ama etrafa yayılımı güçlü değil. Böylesine klasikten daha güçlü karakter beklerdim. Sonbahar-kış kullanımına yakın duruyor.

Koku Güzelliği:10/6.5

Salvatore Ferragamo – Signorina Eleganza (2014)

“Zarafet her zaman Salvatore Ferragamo kreasyonlarının belirleyici unsuru olmuştur. Zarafet ve incelikle dolu olan bu ürünler, Floransalı markanın dünya çapında ünlü olduğu kusursuz tarzı ile daha da zenginleşiyor. Salvatore Ferragamo, sofistike bir hediye olarak kadınsı zarafeti ve baştan çıkarıcılığı kutlayan lüks koku Signorina Eleganza’yı sunar.

Greyfurt ve armutun taze notaları canlı ve teşvik edici giriş niteliğindedir. Badem pudrası ve altın osmanthus yaprakları narin ama yoğun bir kalp oluşturarak hoş, lüks dokunuş katar. Alt notalarda paçuli ve beyaz deri, ciltte tatlı ve kalıcı koku bırakan kuruma etkisi yaratır.”

Salvatore Ferragamo’nun 2011 yılında başlattığı kadın parfümü serisi Signorina, on yıl içinde limitli üretimlerle beraber on beş kokuya ulaştı. İlk Signorina’dan üç yıl sonra Eleganza sürümü raflardaki yerini aldı. İlk iki paragraftaki Signorina Eleganza tanıtım cümlelerinde en ilgimi çeken kısım, alt notalarda bulunduğu iddia edilen beyaz deri notasıydı. Bakalım Signorina Eleganza bize neler vaat ediyor.

Parfümün ilk saniyeleri meyveli paçuliyle gerçekleşiyor. Açılışta, turunçgiller ve mayhoş-leziz erik-vişneyi anımsatan aromayla hoş birkaç saniye yaşatıyor. Armut ve greyfurttan bahsediliyor resmi tanıtımda ama yeni nesil armut merkezli kokulardaki şekerlilik neyse ki pek yok burada. Yine de tatlı, modern, canlı, pozitif ve agresif gerçekleşen ilk dakikalardan sonra yasemin benzeri çiçeklerle köksü olmayan kadifemsi paçuli öne çıkıyor. Bu andan itibaren hafiften yapaylık sınırına yaklaşan nane-calone benzeri geri plan kurgusu, paçuli ve pudralı badem benzeri yapının altında eriyip gidiyor. Sonlarda safkan deriye rastlayamadım. Çiçeksi-meyveli miskli paçuli kapanışta etkili gibi görünüyor.

Signorina Eleganza çiçeksi şipre olarak sınıflandırılsa da bazı yorumcuların dediği gibi fruitchouli temasına sahip denebilir. Ne demek fruitchouli derseniz meyveli paçuli parfümlerini tanımlamak için söylenen bir kısa yol. Daha çok Mugler – Angel’i tanımlamak için söylenen fruitchouli, Signorina Eleganza için daha uygun gibi. Açıklanan orta notalarında badem pudrası ve osmantus çiçeği olsa da badem büyük yer tutmuyor bence. Sonlarda bahsedilen beyaz deriyi merak ettim fakat kendisiyle tanışamadım.

Signorina Eleganza, modern-yapay, çarpıcı-seksi, dikkat çekici ve burunları/yüzleri size çevirtecek potansiyele sahip. Kokusu genelin sevmesine/kullanmasına uygun. Yasemin benzeri kuru beyaz çiçekler (muhtemelen osmantus) ve paçulinin hırslı, heyecanlı ve frapan tavrı Signorina Eleganza’nın kokusal/pazarlamasal temelini oluşturuyor.

Deneyimli burunların bir süre sonra yapaylığından sıkılabileceği Signorina Eleganza, etrafa hayat enerjisi saçan havasıyla genç-orta yaşlı kadınların ilgisini çekecektir. Günlük kullanıma, şık Avm gezilerine, serin öğleden sonlarında arkadaşlarla içilen kahvelere memnuniyetle eşlik edecektir. Sıcak yaz günleri için biraz ağır kaçabileceğini düşünüyorum. Serin-ılık ilkbahar günleri onu kullanmak için ideal olabilir. Eau de Parfum formundaki Signorina Eleganza’yı sektörün tanınmış ismi Sophie Labbe tasarlamış.

Koku Güzelliği:10/6

Paco Rabanne – Lady Million (2010)

Paco Rabanne’nin 2008 yılında piyasaya sürdüğü erkek parfümü 1 Million’un yakaladığı büyük başarının ardından kısa sürede seriye kadın kokusu eklendi. 2010 yılında raflarda yine sarı bir şişe ve Million ismi vardı. Lady Million, sonrasında yirmiye yakın Million ismiyle çıkacak parfümlerin işaret fişeğiydi. 1 Million’un kazandığı şöhreti Lady Million’un yaşadığı söylenemez. Yine de kadınlar için çekici bir seçenek olarak duruyor.

Paco Rabanne’nin internet sitesinde Lady Million’un “sınırsız çiçek nektarı, zengin ve ferah beyaz çiçekler, cazibe, bal ve paçuli, bağımlılık yapan takıntı” cümleleriyle tanıtıldığını görüyoruz. İddialı pazarlama cümlelerinde seksi çiçeklerin, çekici portakal çiçeğinin ve cüretkar meyvelerin yer aldığını söyleyebilirim.

Lady Million’un ilk saniyelerinde canlı ve ferah olmayan şekerli turunçgiller ve bir parça ahudududan söz edebiliriz. Yeni nesil yüzlerce kadın parfümünün başlangıcını andıran şekerli meyveler gayet leziz ve ilk koklamada çarpıcı denebilir. Orta kısma geçildiğinde büyük sürpriz yok zira şekerli meyvelere, şekerli çiçekler ekleniyor. Yasemin ve onu andıran beyaz çiçeklerin kadınsı ve dikkat çekici olduğunu düşünüyorum. Sonlarda bal ve paçulinin size el salladığını görebilirsiniz. Hafiften odunsu davranan alt notalarda kokunun oldukça zayıfladığına şahit oluyoruz.

Lady Million, birçok örneğine rastladığımız şekerli meyveli-çiçeksi kadın parfümü düzleminde ilerliyor. Portakal çiçeğinin, portakalın, beyaz çiçeklerin önderliğindeki üst-orta notalar gayet tanıdık. Gösterişli ve hırslı üst-orta kısım, birçok modern kadın parfümüne rakip olmaya çalışıyor. Onun rakipleri Prada – Candy, La Vie Est Belle, Black Opium, Dior – Poison Girl, Olympea ve aklıma gelmeyen onlarca kadın parfümü.

Lady Million kötü değil ama yaratıcı, sıradışı ve ilginç de değil. Yeni nesil tatlı kadın parfümlerinin tekrarı olmasına rağmen, sevmesi ve kullanması kolay bir parfüm. Gayet sosyal, neşeli, süslü, çekici fakat yapay ve kalite anlamında iyi yerde durmuyor. Onun kadınsı ve yerinde duramayan halleri gayet hoş fakat uzun süreli kullanımda sıkıcı olabileceğini sanıyorum. Her yaşa ve her ortama uyum sağlayabilecek Lady Million’u serin havalarda kullanmak daha iyi fikir olabilir. Yaz sıcaklarında biraz ağır gelebilir.

Kokusunu sektörün önemli isimleri Anne Flipo, Beatrice Piquet, Bruno Jovanovic, Dominique Ropion birlikte tasarlamış. Eau de Parfum formunda olduğunu belirteyim.

Koku Güzelliği:10/6

Serge Lutens – La Fille de Berlin (2013)

2013 yılında, niş parfüm raflarına eklenen kırmızı sıvıya sahip bir parfüm, isminde batılı başkente vurgu yapmasıyla dikkat çekti. Doğuya özlem duyan bir mistiğin yani Serge Lutens’in, parfümünün isminde Berlin’e yer vermesi ve kokusunun gül temasına sahip olması, 2020’li yılların niş kokular sektöründe şaşılası durum olarak görülebilir. Tarihe not düşmek babında, zamanın bu dilimde bir parfüm gül kokuyorsa onu niş markalar hemencecik Doğu-Ortadoğu-Arap yarımadasıyla kolayca pazarlayabilir. Oysa Serge Lutens, parfümünün ismini Berlin Kızı olarak belirliyor.

Parfümün tanıtımında bu kızın dikenli güle benzediğini öğreniyoruz. Uçlara doğru giden bir kız portresi bile çiziliyor. Anlayacağımız üzere Berlin şehrini ve bir kızı merkeze alan tanıtımıyla La Fille de Berlin’in kadın kullanımına göz kırptığını varsayabiliriz.

La Fille de Berlin’in ilk saniyeleri canlı gül ve baharatlarla gerçekleşiyor. Kıpkırmızı gerçekçi güle eşlik eden baharatların harika sonuç verdiği ilk dakikalarda ortaya çıkıyor. Orta bölüme doğru baharatlar geri çekilirken gülün rolü değişmiyor. Sabunsuluğa evrilen güle, orta kısmın sonlarına doğru paçuli ekleniyor. Yeşil sayılabilecek tozlu, hüzünlü paçuli sonlarda yönetimi eline alıyor. Bohem davranan ve köksü kokmayan paçuli, tatlılık anlamında azla yetiniyor.

Serge Lutens’in klasik şeffaf şişelerinin içerisinden görülen La Fille de Berlin’in sıvısı pembeye yakın kırmızı denebilir. Bu renkten parfümün gül merkezli olduğu ilk izlenimi çıkartılabilir. Başlangıçta koyu ve baskın-dolgun kırmızı gül kokusuyken, sonlarda gülün solup gitmesi ve paçulinin ortaya çıkması gerçekten enteresan. Bay Lutens bize La Fille de Berlin’de ilkbaharda açan bir gülün, sonbaharda buruk paçuliye dönüşmesini mi sunmak istiyor? İyi de burada Berlinli kızın yeri nerede?

Serge Lutens bizi ilk saniyelerde Arap-Ortadoğu coğrafyasına götürüp, sonlarda havanın çoğu zaman kapalı olduğu Berlin sonbaharına seyahate çıkarıyor. Parfümün iki evresi farklı evrenlere çıkıyor. Biliyoruz ki parfüm yaratmak, Serge Lutens için para kazanacağı ticari işin daha ötesinde anlamlar taşıyor. Parfümlere sanat eseri olarak bakan zihin dünyası için kokuların içeriklerindeki karışımlar, her birimizin varoluşunu temsil ediyor.

Kalite anlamında iyi yerde duran La Fille de Berlin, Serge Lutens tematizmini de gözlerimizin önüne seriyor. Tabii ki çoğu niş parfüm gibi denemeden almanın risk olacağı uyarısını yapıyorum. Eğer gül-paçuli skalasının Noir de Noir tavrına uzak yanını keşfetmek istiyorsanız La Fille de Berlin sizi bekliyor.

Parfümün tasarımını Christopher Sheldrake yapmış. Eau de Parfum formunda. Başlangıcı yoğunken, ilerleyen saatlerde gücü epeyce törpüleniyor. Sonbahar-kış döneminde kullanmaya yakın duruyor.

Koku Güzelliği:10/7.5

Carolina Herrera – CH (2007)

Carolina Herrera’nın ilk defa 2007 yılında raflara çıkarttığı kadın parfümünün adı CH’ydi ve kırmızı deriyle benzenmiş şık şişesiyle ilgi çekmeyi başarıyordu. 2009 yılında erkek versiyonu CH Men çıktı. 2020 yılı itibariyle otuza yaklaştı CH isimli devam parfümleri. Bu tür serilerin her zaman en ilgi çekici parfümü ilk kokudur ve CH’nin 2007 çıkışlı kadın parfümünü kullanıyorum bir süredir.

Carolina Herrera’nın internet sitesinde CH, çiçeksi olarak sınıflandırılmış ve tanıtımında beş tema öne çıkarılmış: Paçuli, gül, bergamot, greyfurt ve yasemin. CH’nin ilk saniyeleri ferah sayılabilecek şekerli modern turunçgillerle gerçekleşiyor. Meyvemsi başlangıçta greyfurt ve bergamot tabii ki önemli yer tutuyor. Hoş, tanıdık ve leziz üst kısımdan sonra orta bölüme geçiliyor. Burada çiçeksiliğin arttığını ve paralel olarak kadınsı hissiyatın ağır bastığı söylenebilir. Yaseminin rahatsız edici baskınlığı orta kısmın hafiften metalik yapaylıkta gerçekleşmesini sağlıyor. Yüksek kaliteli olmayan orta bölümden sonra kapanışta odunsu-deri öne çıkıyor. Ne yazık ki alt notalar da doğallıktan ve yüksek kaliteden uzak gerçekleşiyor.

CH, üst-orta kısımda meyveli çiçeksi tarafa yakın dururken, kapanışta odunsu paçuli temasına evriliyor. Onu yeni nesil feminen-yapay-kadifemsi-çarpıcı kadın parfümleri segmentine dahil edebiliriz. CH, kontrollü steril yapaylığı, modern tatlılıkla birleştiriyor.

Carolina Herrera’nın internet sitesinde alt notalarda paçuliyle birlikte pralin dikkatimi çekiyor. Parfüme çikolatamsı hissiyat vermesini beklediğim pralinin paçuliyle birleşimi tabii ki ünlü Mugler – Angel çağrışımı yapıyor. Uygulamada, CH’nin Angel’a büyük benzerliği bulunmuyor. Carolina Herrera’nın Angel’ı taklit etmek isteyeceğini sanmasam da resmi olarak açıklanan notalarda Angel esinlenmesi var gibi.

Sonuç olarak CH, biraz dağınık, kalite anlamında iyi yerde durmayan, baş ağrısı yapmaya müsait, parfümler dünyasında fazla söyleyecek sözü olmayan arkadaşlardan birisi olarak değerlendirilebilir. CH, büyük beklentim olan parfümlerden değildi ve hayal kırıklığına uğramamış olmak da benim için yeterli.

Çoğu kadın parfümünün aksine Eau de Toilette formuna sahip. Kalıcılığı gayet iyi, etrafa yayılımı ortalamanın biraz altında. Sonbahar-kış dönemi parfümü olduğu açık. Günlük kullanımdan ziyade akşam dışarı çıkmalarına uyum sağlayabilir.

CH’yi Olivier Cresp ve Rosendo Mateu birlikte tasarlamışlar.

Koku Güzelliği:10/5

Perris Monte Carlo – Rose de Mai (2019)

Unesco, 2018 yılında Fransa’nın parfümcülük alanındaki ünlü şehri Grasse’yi dünya mirası listesine aldı. Parfümeri sanatının en bilinen şehri Grasse, Perris parfümevine ilham vermiş durumda. Grasse isimli seriyi piyasaya süren Perris Monte Carlo’nun arzusunun bu şehrin tarihini ve eşsiz işçiliğini temsil etmesi ve herkesin Fransız parfümeri sanatının kalitesinden zevk almasını sağlamaktı. Bunu başarmak için Gian Luca Perris, çok doğru bir isim seçti: Jean Claude Ellena.

“Grasse’de bu projede baş yaratıcı olmak için dikkate değer birkaç aday vardı! Ama bana göre, Jean Claude Ellena zamanımızın en ikonik parfümörü ve diğer herkesin üzerinde duruyor. Açıkçası, sanatsal olarak Grasse’de doğduğuna şüphe yok. Jean Claude kendisine “écrivain des odeurs” diyor, ben ise ona Parfüm Şairi demeyi seviyorum ve bu projede onunla çalışmak gerçek bir ayrıcalıktı.” demiş Gian Luca Perris. Grasse serisindeki dört parfümün de tasarımcısı olan Jean Claude Ellena, yarattığı Rose de Mai için şunları söylemiş:

“20. yüzyılın en önemli sanatçılarından Gertrude Stein’ın yazdığı ünlü söz şudur: ‘Güldür bir gül gül bir güldür (A rose is a rose is a rose)…’ Bu ifade, tüm çiçekler arasında gülün gerçekten eşsiz olduğunu ve bugün elliden fazla çeşidimiz olduğunu belirtiyor. Gül, paçuli ve miskle harmanlandığında hafif, yüce, taze, baştan çıkarıcı, yumuşak ve erotik olabilir. Bu narin çiçeğin kışkırtıcı çağrısına yumuşak ve şehvetli notalarla cevap verdim ve tüm bunlar arasında Grasse’de en çok ekilen çiçek olduğu için mayıs gülünü seçtim. Benim için Rose de Mai parlak ve neşeli kokuyor.”

Rose de Mai’nin açılışı yüksek kaliteli gülle gerçekleşiyor. Hafiften sabunsu, buruk ve ferahlık sınırındaki hüzünlü gül ilk saniyelerde gerçekçiliği ve doğallıyla şaşırtıyor. Başarılı üst notalarından sonra orta kısımda büyük değişim olmuyor. Aynı sabunsu ve tertemiz denebilecek kadifemsi güle, ölmez otu ve paçuli benzeri yapı ekleniyor. Sonlarda yine büyük değişim yok. Alt notalarda pürüzsüz güle misk destek veriyor.

Rose de Mai, çok basit kokan hoş bir gül parfümü olarak değerlendirilebilir. Gül, baştan sona her daim etkili ve tek yetkili. Buradaki gül, gül kolonyalarını veya gül sularını andırıyor. Evet, doğru tanım gül suyu gibi denebilir. Kokusal anlamda tabii ki kaliteli, hoş ve yapaylıktan uzak tarzıyla kısa zamanda alışıveriyorsunuz ona. Diğer taraftan fazlaca düz çizgide ilerliyor, neredeyse hiç değişmiyor ve pek derinliğe sahip değil. Böylesine basit ve hoş koku formunu da ancak Jean Claude Ellena verebilirdi.

Rose de Mai, benzersiz, sıradışı ve kalbinizin atmasını hızlandıracak bir parfüm değil. Tam tersine sakin, barışçıl, doğal ve mütevazi davranıyor. Kimi zaman bazı kadın deodorantlarına benzetiyorsunuz bazen de temiz ve hüzünlü kokusuyla sizi geçmişinize götürebiliyor.

Parfümün açıklanan dört ana notası var: gül özütü, ölmez otu, sardunya gül ve misk. Bu notalara bakarsak gül, sardunya ve miske yakın duruyor ana yapı. Paçuli de geri planda verilmiş. Kullanan çoğu kişinin beğenebileceği tarzıyla, fazlaca uçlarda takılan bazı niş parfümlerden rahatlıkla ayrılıyor. Gülün verilişi itibariyle kadın kullanımına yakın duruyor. Serin ilkbahar-sonbahar günlerine yakışacağını sanıyorum.

Eau de Parfum formundaki Rose de Mai’nin kalıcılığı idare ediyor, etrafa yayılımı ortalama seviyede.

Koku Güzelliği:10/7

Bois 1920 – Vento nel Vento (2013)

İtalyan niş parfümevi Bois 1920’nin 2013 yılında dört parfümden oluşan Limited Art koleksiyonu piyasaya sürüldü. Vento nel Vento, Limited Art serisinin en bilinen parfümü gibi görünüyor. Koku piramidinde pembe biber, elemi, tütsü, şakayık, öd ağacı, labdanum, benzoin gibi yoğun ve keskin notalar öne çıkıyor.

Bois 1920’nin internet sitesinde Vento nel Vento’nun başlangıcı unutulmaz ve etkileyici, rafine orta notaların coşkun olduğu, kapanışın karanlık ve büyük mühürü andırdığı belirtilmiş. Vento nel Vento’nun açılışı koyu ve ağır reçinemsilikle gerçekleşiyor. Bu tür parfümleri ayakkabı boyasına benzettiğim doğrudur ve karanlık üst notaları burnu fazlasıyla zorluyor. Orta kısımda genel yapı değişmiyor. Koyu tütsü ve neredeyse pudralı amberin eklendiği orta notalar hala ağır ve zorlayıcı davranıyor. Kapanışta değişim yok. Açıklanan alt notalarında öd ağacı var ama bence öd teması büyük yer kaplamıyor.

Vento nel Vento korkutucu veya irkilten garip reçineli, tütsülü parfümlerden birisi denebilir. Niş markalarda bu tür karanlık amberi çağrıştıran karanlık tütsü ve labdanum merkezli kokusal denemeler sık sık yapılıyor. Çoğu niş markanın bu tür deri montlara veya ayakkabı boyasına benzeyen uç örneklerine yer verdiğini biliyoruz. Serge Lutens’in Ambre Sultan’ı, Histoires de Parfums’un Ambre 114’ü, Annick Goutal’ın Ambre Fetiche’si, Tom Ford’un Sahara Noir’i, Tauer’in Incense Extreme’i, Comme des Garçons’un Avignon’u gibi güçlü eserler, Vento nel Vento’nun doğal rakipleri gibi duruyor.

Vento nel Vento, güçlü, dolgun, kullanması ve sevmesi zor bir parfüm. Onu kullanıp, etraftan övgüler almayı unutun. Böylesine reçinemsi ve ağır koku formu, tematik ve sıra dışı örnekler olarak düşünülmeli. Bu tür bir çok niş parfüm denemiş birisine bile genel tarzı yorucu ve bıktırıcı gelebilir. Konforlu olmayan yapısıyla herkese ve her ortama uymayabileceğini öngörmek falcılık olmayacaktır. Mod ve doğru ortam kokusu adeta Vento nel Vento.

Açıklanan notalarında en ilgimi çeken öğeler şakayık ve meyan kökü oldu. Genellikle feminen kadın parfümlerinde karşımıza çıkan şakayık notasının Vento nel Vento’da kırıntısına bile rastlayamadım. Vento nel Vento asla kadınsı çiçek parfümü değil, erkek kullanımına yakın reçine-amber kombinasyonu diyebilirim. Meyan kökü aromasıyla da parfümlerde pek aram yok. Neyse ki meyan kökü de baskın değil.

Sonuç olarak fikrimi değiştiriyorum ve Vento nel Vento’nun safkan tütsü parfümü olmadığını düşünüyorum. Eğer Encre Noire tarzına yakın giyilebilir tütsü arıyorsanız yanlış yerdesiniz. Labdanum, egzotik amber, paçuli ve reçinelerin hunharca diğer öğeleri baskı altına aldığı zalim, ödünsüz, uzlaşmaz ve asosyal koku formuna sahip. Gotik, Dante’nin İlahi Komedya’da tasvir ettiği cehennemini anımsatan, acımasız, sert, ketum bir parfüm. Onun kokusal paradigması, garip kokan tütsüleri, cadıları, engizisyon mahkemelerini, Ebu Leheb’i, İsa peygamberi çarmıha geren pagan Romalı askerleri, orta çağın düşünsel karanlığını çağrıştırıyor.

Vento nel Vento, EDP formunda. Kalıcılığı tabii ki çok iyi. Etrafa yayılımı ortalamanın biraz üstünde. Performans anlamında sizi yarı yolda bırakmayacaktır. Tam bir kış parfümü. Serin sonbahar günlerinde bile bunaltıcı olabilir. Almadan önce denemeniz gerektiğini önemle belirteyim. Kimi kaynaklarda kokusunu markanın sahibi Enzo Galardi’nin tasarladığı yazılmış.

Koku Güzelliği:10/6

Acca Kappa – Giardino Segreto (2013)

Şöhretli İtalyan niş parfüm evleri kadar ön plana çıkmayı başaramayan Acca Kappa’nın 150 yılı aşkın geleneğe sahip olduğunu biliyoruz. Bu anlamda tarihi niş parfüm evi olarak saygı duyulmayı hak ediyor. Yolumun çok fazla Acca Kappa parfümleriyle kesişmediğini söyleyebilirim. Pek denk gelemediğimiz Acca Kappa markasının 2013 yılında piyasaya sürülen kadın parfümü Giardino Segreto’nun anlamının Gizli Bahçe olduğunu öğreniyoruz. Bu hoş isimden sonra daha da merak ettiğim Giardino Segreto’nun çiçeksi şipre olduğuna vurgu yapılmış Acca Kappa’nın internet sitesinde.

Resmi tanıtımında gül ve yasemin çiçeklerinin ağırlığından bahsedilmiş. Acca Kappa’nın usta parfümörleri tarafından zarif ve baştan çıkarıcı kadınlar için tasarlandığı duyurulmuş. Açıklanan notalarında pembe tane karabiber, Rose Royal William 1987, karanfil, Grasse gülü, ambrette tohumu gibi ilginç notalar bulunuyor.

Parfümün açılışı tatlı ve Arap esintili yoğun gül ve baharatlarla gerçekleşiyor. Kırmızı ve yüksek kaliteli gülü andıran ilk saniyelerde, karabiber ve karanfilin algılandığını belirteyim. Açılışı gayet gerçekçi ve çok başarılı olmuş. Orta kısma geçildiğinde gül yağlarını andıran gül esansı devam ediyor. Orta notaların geri planında yasemin var. Biraz hayvansı misk benzeri koku algıladım orta bölümde, acaba ambrette tohumundan mı geliyor? Sonlarda neyse ki hayvansılık kalmıyor. Müthiş bir gül ve kuru/buruk/hüzünlü paçuli birleşip, nefis kapanışı gerçekleştiriyorlar.

Giardino Segreto’nun gül merkezli olduğunu baştan söyleyeyim. Baştan sona kadar gül oldukça baskın ilerliyor. İkinci sınıflandırma olarak baharatlı, meyveli gül temasına sahip denebilir. Başlangıçta güle baharatlar eşlik ederken orta kısımda yasemini yanına alıyor gül. Sonlarda yasemini bırakıp, paçuliye yöneliyor. Yüksek kaliteli parfümün orta kısmı burnumu biraz zorladı, geri klan kısımlarına bayıldım.

Gizli bahçe anlamına gelen parfümün ismi bize, rengarenk güllerden oluşan hem modern hem de geleneksel bahçe vaat ediyor. Zaman zaman güle, öd ağacının da eşlik ettiğini sanıyorum ya da sadece öyle algı oluşturuyor. Ferah sayılamayacak Giardino Segreto, yarı kapalı, yarı karanlık parfüme benziyor. Kokusal anlamda Delina tarzından ziyade More Than Words – Noir de Noir tarafına yakın duruyor.

Kadın parfümü olarak satılan Giardino Segreto, gülün başrol oynamasıyla feminen tarafa yakın dursa da erkekler bence kullanabilir onu. Birçok niş markanın benzer gül parfümlerinin uniseks olarak pazarlandığını düşünürsek, Giardino Segreto’yu yoğun gül kokusu seven koku bağımlısı erkekler deneme listesine alabilir.

Güzel haberlere devam edeyim. Giardino Segreto’nun performansı gayet iyi diyebilirim. Kalıcılığı yüksek, etrafa yayılımı hiç fena değil. Eau de Parfum formunda. Sonbahar-kış dönemine yakışacağını düşünüyorum. Serin havada kullandığımda çok daha iyi tepkiler verdi.

Not: Bu parfümü bana ulaştıran Niche & Co. mağazasına teşekkür ederim.

Koku Güzelliği:10/7.5