Parfums de Nicolai – New York (1989)

Parfums de Nicolai – New York (1989)

"Çocukken Paris'te büyük bir evde yaşıyorduk. O zamanlardan aklımda kalan en önemli hatıram Guerlain'in Shalimar parfümü ile ilgiliydi. Annem Shalimar'ın kokusunu çok severdi ve her sabah saat yedide onu kullanırdı. Bizim evin uyanmak için saat alarmı Shalimar kokusuydu. Annem sabahları ne zaman Shalimar sıktıysa, o zaman uyanma vaktiydi gelmişti benim için.

Gençlik yıllarımda parfümör olacağımı sanmıyordum. Aslında doktor olmak istiyordum. Tıp eğitimi çok uzun sürdüğü için doktorluktan vazgeçip iki yıl kimya okudum. Sonrasında ISIPCA'da parfüm sanatları eğitimi aldım. ISIPCA'yı ilk gördüğümde, oranın benim için doğru yer olduğunu anlamıştım.

Uzun bir eğitim süreci geçirdim. Farklı şirketlerin farklı bölümlerinde ve laboratuvarlarında çalıştım. 1980'li yıllarda kadın parfümör neredeyse hiç yoktu. Erkeklerin egemenliğindeydi parfümörlük.

1985 yılında eşim, kendi parfüm firmamı kurmamı önerdi. 1989 yılında "Parfums de Nicolai" markamızı hayata geçirdik."

Yukarıdaki söyleşide aslında her şey gayet açık. Fransa merkezli niş parfüm evi "Parfums de Nicolai"'nin kuruluş hikayesi aşağı yukarı böyle. Fakat bahsetmemiz gereken daha önemli bir ayrıntı var. Markanın kurucusu Patricia de Nicolai isimli bir kadın parfümör. Patricia hanımın da Guerlain ailesi ile yakın akrabalık bağı var. Ünlü parfümör Jean-Jacques Guerlain'ın yeğeni olan Patricia de Nicolai, aile mesleği haline gelmiş olan parfümörlüğü devam ettirmekte kararlı anlaşılan.

1989 yılında parfümlerini piyasaya sürmeye başladılar. Aynı sene New York isimli kokusu da görücüye çıktı Parfums de Nicolai'nin. Ve geçen yılların ardından New York, markanın en sevilen ve başarılı parfümlerinden birisi oldu. Bugün New York, hala klasiklerden birisi olarak kabul ediliyor. Uzun zaman önce kullandığım New York ile ilgili inceleme yazmıştım. Aradan geçen üç senenin ardından tekrar yazmak istedim New York'u. Bu incelememi detaylı bir güncelleme olarak da düşünebilirsiniz.

Kendi sitelerinde baharatlı amber kokusu olduğu söylenen New York'un limon, biber ve paçulinin kombinasyonu olduğu söylenmiş. Parfümün başlangıcı aynen dedikleri gibi limon ve bergamotla size merhaba diyor. Çok doğal ve ferah limona aromatik otlar da eşlik ediyor. Eski tarz şipreleri andıran limon/turunçgiller/aromatik otlar gayet güzel. İlerleyen dakikalarda kokusu ciddi değişime uğruyor. Tatlımsı yumuşak baharatlar kendisini gösteriyor. Muhtemelen karabiber, karanfil ve tarçından gelen baharatlı his, gerilerden gelen aromatik otların desteğiyle ferah ve sakin. Orta kısım da gayet hoş. Alt notalarda biraz tatlanıyor kokusu. Bal ile tatlanan sonlarında amber ve vanilya kendisini gösteriyor. Lezzetli ve egzotik kapanışında eski şiprelere meşe yosunu göndermesi var. Kuru bir deri de var sonlarda. Fakat sulandırılmış hissi veren deri hayal kırıklığına uğratıyor beni. Parfümün tek eksi yanı buradaki başarısız deri diyebilirim.

New York, dengeli, pürüzsüz, yapaylık hissedilmeyen, yumuşak, konforlu bir parfüm. Başlangıcındaki Armani Eau Pour Homme veya Yves Saint Laurent Pour Homme tarzı aromatik otların eşlik ettiği limon ve bergamot çok doğal ve nezih. Aromatik şipreleri andıran üst notalar neredeyse yaz parfümleri kadar ferah ve rahatlatıcı. Orta kısımdaki baharatlarda bence karanfil ön planda. Limon ve otsuların yumuşattığı baharatlar, keskin ve burnu yoran cinsten değil. Gayet şık, olgun ve beyefendi. Yer yer The Third Man ve Bois du Portugal'ı hatırlatıyor. Sonlardaki amber tam istediğim gibi. Vanilya ve balın verdiği tatlılık abartılı değil fakat yine de hatırı sayılır derecede tatlılık efektine sahip.

New York, erkek parfümü olarak görünüyor kaynaklarda. Bence de doğru sınıflandırma. 1970'li yılların erkeklerinde duysak hiç şaşırmayacağımız, nostaljik, yüksek kaliteli bir parfümle karşı karşıyayız. Günümüzün modern parfümlerine benzemediği aşikar. Gerek başlangıcındaki limon kullanımı gerekse orta kısımdaki baharatlar, 2014 yılı koku trendlerine uymayabilir. Bu durumda onu modası geçmiş veya yaşlı erkek kokusu olarak nitelemek doğru olmayacaktır. Evet onu yirmi yaşındaki genç arkadaşlarımıza öneremeyeceğim. Muhtemelen beğenmeyeceklerdir. Fakat otuz beş yaşına gelmiş, karizmatik, şık, beyefendiler için gayet uygun bir seçim olabilir.

Entelektüel ve aristokrat auraya sahip New York ile ilgili konuşulan bir duruma daha değineyim. Yirmi beş yıl önce piyasaya sürülmüş parfümün yeniden formüle edildiğini tahmin etmek zor değil. Söylenenlere göre New York, kapsamlı bir reformülasyon geçirmiş. Eski versiyonun çok daha elegant olduğu, kalıcılığının ve fark edilirliğinin yüksek olduğu ve içeriğinde ciddi anlamda meşe yosunu bulunduğu ifade ediliyor. Yeniden formüle edilmiş New York'ta ise bence kalite anlamında sorun yok. Fakat kalıcılığının oldukça azaldığını söylemeliyim. Normal bir EDT kadar bile kalıcı olmadı tenimde. Ayrıca meşe yosunu da son kısıtlamalardan sonra içeriğinden çıkarılmış. Sanırım meşe yosunu yerine baharatların ve erkeksi çiçeklerin ağırlığı arttırılmış. Bu haliyle bile sevdim. Muhtemelen eski versiyonuna aşık olacağım ama artık bulmak pek mümkün görünmüyor "Vintage"i.

Günümüzün modern, bol şekerli, yapay, baharatlı, vasat parfümlerinden sıkıldıysanız ve yaşınızda artık genç değilse, uygun fiyatıyla New York çok iyi bir niş seçenek. Yorumcular tarafından Creed'in nefis parfümü Bois du Portugal'a benzetiliyor New York. Evet haklılar. Hatta şöyle de bir durum var. Bois du Portugal 1987 yılı çıkışlıyken, New York'un 1989 çıkışlı olması ve birbirlerine oldukça benzemesi acaba Patricia hanımın Creed'den esinlenmesinin sonucu mu merak etmekteyim. Genel halinin biraz Derby’i andırdığını da eklemeliyim.

Parfüm eleştirmeni Luca Turin, New York'u portakallı amber olarak sınıflandırmış ve beş üzerinden beş vererek en iyi parfümler listesine almış. Ayrıca New York'un "üretilmiş en iyi erkek parfümü" olduğunu iddia etmiş. Bu ifadenin biraz iddialı olduğu söylenebilir.

Kokusunun tasarımcısı, aynı zamanda markanın kurucusu Patricia de Nicolai. Başlangıcında oldukça ferah olsa da sıcak yaz mevsiminde orta kısımdan itibaren rahatsız edici olabilir baharatlar ve amber. Onun için sonbahar-kış mevsimi için daha uygun olacaktır.

Koku Güzelliği:10/8

Tom Ford – Noir (EDP) (2012)

Tom Ford – Noir (EDP) (2012)

Bu adamda ne var bilmiyorum. Bazı insanların “yaşam enerjileri” yüksek olur. Sanırım Tom Ford tam da böyle birisi. Proaktif, çalışma delisi, şeytan tüylü ve gözü kara. Hangi işe el atsa altından başarıyla kalkan Tom Ford, markasını her geçen gün yukarılara taşımaya devam ediyor. Onun etiketiyle piyasaya çıkardığı her ne varsa talep görüyor ve seviliyor. Anlaşılan insanların ne istediğini gayet iyi biliyor ve onlara arzu ettiklerini sunmak konusunda tereddütü yok.

Beauty biriminin altında faaliyet gösteren parfümlerin, Tom Ford markasının yükselişine büyük katkı sağladığı söylenebilir. Özellikle Black Orchid isimli kadın parfümleri, şimdiden kült kokular arasına girmiş durumda. Hatta Tom Ford markası ile ismi özdeşleşmiş durumda bu siyah orkidenin. İlerleyen yıllarda "Private Blend" olarak bir çok parfüme imza atan marka, iki farklı kulvarda ilerletiyor stratejisini. İlk grup parfümlerini "Signature" olarak isimlendiriyor. İkinci grup parfümleri de niş markalarla yarışan "Private Blend" olarak geçiyor.

Signature serisi, ana akım markalarla rekabet için tasarlanıyor. Fiyatlandırma olarak rakiplerinden bir parça yüksek olan Tom Ford parfümlerine 2012 yılında yeni üye eklendi. Noir isimli erkek parfümleri, şatafatlı reklam kampanyaları ile tanıtıldı ve her zamanki gibi ilgi çekmeyi başardı. Sadece yurt dışındaki parfüm severlerin değil ülkemizde de oldukça merak edilen ve kullanılan bir parfüm olduğunu düşünüyorum. Henüz iki yıl önce piyasaya sürülmesine rağmen, bir çok kişiden Noir hakkında övgü dolu sözler duydum. Ve sürekli bu parfümü yazmam isteniyordu. İşte o gün geldi de çattı.

Signature serisine ait  Noir'in orijinal formülasyonu EDP (Eau de Parfum) olarak tasarlandı. 2013 yılında da EDT versiyonu piyasaya sürüldü. Noir EDP, kendi sitelerinde oryantal olarak sınıflandırılmış. Noir EDP'yi üzerime ilk sıktığımda tozlu/eski turunçgiller ve menekşe ile karşılaşıyorum. Turunçgillerden kastım bergamot. Adeta bir patlama şeklinde etrafa yayılıyor bergamot ve menekşe. Üst notaları için ferah diyebilirim. Her ne kadar menekşeyle aram iyi olmasa da bergamot güzel kullanılmış. Orta bölüme geçeyim. Burada sardunya, iris (süsen), tatlı baharatlar ( karabiber, zencefil, küçük hindistan cevizi) ve civetten gelen hayvansallık mevcut. Hatta gerilerden deri bile hissediliyor. Noir'in orta bölümü için baharatlı iris ve biraz da hayvansallıktan bahsedilebilir. Orta notaları başlangıcından daha çok beğendim. Alt notalarda pudralı vanilya ve egzotik amber ile kapanışı yapıyor. Paçuliyi de unutmamak lazım. Buradaki paçuli kremsi değil daha kuru kullanılmış. Sonlarını sevdim Noir'in. Böylece tenden ayrılıyor.

Noir nasıl bir parfüm? Bence tatlı baharatlı, çiçeksi, azıcık hayvansal, pudralı, vanilyalı, amber/paçuli kokusu. Genel anlamda günümüzün modern parfümlerine benziyor. Gerek baharatların kullanımı gerek vanilya ve gerekse tatlılığın verilişi, onun yeni nesil parfümlerle rekabet etmesi için tasarlandığını düşündürtüyor. Simsiyah şişesine bakıp da çok karanlık ve koyu bir parfüm beklemeyin. Bence gayet açık ve net bir kokusu var. Kalite hissiyatı ana akım bir parfüme göre fena değil. Bariz ve rahatsız edici bir yapaylığa rastlamadım.

Noir, başlangıçta menekşenin marifetiyle fazlaca erkeksi çiçeklerin etkisinde. Sonrasındaki tatlı baharatların verilişi biraz alışıldık. Fakat yine de güzel. Parfümün vurgulanan ögelerinden olan hayvansallık yoğun değil bence. Yine de civet, arkalardan bir yerden sürekli kendisini hissettiriyor. Fakat baharatların arkasında kalıyor çoğu zaman. İris (süsen) çiçeği parfümün sevdiğim taraflarından birisi. Kimilerinin Noir'i, Dior Homme yada Dior Homme Intense'e benzetmeleri bu yüzden büyük ihtimalle. Pudralı vanilya ve amberli kısmın Shalimar'a benzetilmesiyse kısmen anlaşılabilir.

Noir, neye benziyor sorusuna cevap arayalım o zaman. Noir'in benzetildiği parfümler arasında Dior Homme, Dior Homme Intense, Shalimar, Obsession For Men ve Musc Ravageur bile var. Soğukkanlı bir bakış açısıyla Dior Homme ve Dior Homme Intense'e çok fazla benzediğini söyleyemem. Shalimar'a da çok benzemiyor. Fakat bir parça Obsession For Men'i andırdığı söylenebilir. Obsession benzerliğinde, Noir'in barındırdığı baharatların rolü var muhtemelen. Fakat ilginç olan benzetmeyse Frederic Malle'in fenomeni Musc Ravageur. Şimdi Noir, onun kadar hayvansal değil. Fakat ikisinin de orta kısımları ve sonları ufak benzerlikler taşıyor. Özellikle alt notalardaki pudralı vanilya ve amber, iki parfümü birbirine yaklaştırıyor. Başlangıçları ise hiç benzemiyor.

Kıyafet üzerinde kullandığım Noir, tendeki hali ile paralellik gösteriyordu. Fakat kumaşta daha tek düze kokuyordu. Montumun üzerinde karanlık çikolatamsı paçuli ve yeşil çiçeklerin hakimiyeti daha fazlaydı. Bu anlamda kıyafette biraz Spicebomb’un yarattığı auraya benzettim Noir’i. Ten üzerinde Obsession ve Musc Ravageur kombosunu hatırlatan Noir, kıyafet üzerinde daha tatlı ve piyasa işi yönünü gösterdi. Bu haliyle Noir’i kumaş üzerine uygulamak çok daha iyi fikir gibi görünüyor. Eğer ki amacınız karşı cinsten övgüler almak ise.  

Noir, günümüzün modern, tatlı baharatlı, pudralı/vanilyalı, hayvansal parfümleriyle rekabet etmek için piyasaya sürülmüş sanki. Tatlılık her daim var. Kokusu çok yaratıcı yada farklı değil. Onun devrimci olduğu söylenemez. Yeni bir şey vaat etmiyor bize. Kendi segmentinde ortalama bir deneme olmuş. Başlangıcı dışında parfümü beğenmemde bu tür kokuları sevmemin de payı var şüphesiz. Eğer bu tarz kokuları seviyorsanız denemeniz gereken arkadaşlardan olduğunu söylemek durumundayım.

Noir, muhteşem bir parfüm olmasa da yine de şans vermeye değer. EDP olmasına rağmen kalıcılığı çok iyi olmadı tenimde. Kimileri uniseks olarak kullanılabileceğini söylese de bence erkeksi yanı ağır basıyor. Tam bir soğuk kış mevsimi kokusu. Sıcak günlerde bıktırıcı olabilir.

Not: Bu parfümü bana ulaştıran www.decantshop.com sitesine teşekkür ederim.

Koku Güzelliği:10/7

Montale – Roses Elixir (2010)

Montale – Roses Elixir (2010)

"Doksan dört!"

Hayır bilemediniz uğurlu sayım değil doksan dört. 1994 yılından da bahsetmiyorum. Normalde hiç birimiz için fazlasıyla önemi olmayan doksan dört sayısı, Fransız niş parfüm evi Montale'in şimdiye kadar çıkardığı kokuların toplamı.

2003 yılından itibaren parfüm ürettiği söyleyen Montale, 11 yılda 94 parfüme imza atabilir mi? Tabii ki yapabilir. Fakat yılda ortalama dokuz parfümü, ismi Pierre Montale olduğu rivayet edilen bir parfümör nasıl meydana getirebilir? Ana akım markalar bile bu hızda parfüm üretmezken, hakkında neredeyse hiç bir bilgi olmayan Pierre Montale bu kadar işi nasıl beceriyor?

Bu garip firma, genellikle gül-öd-tütsü kokuları üzerine çalışıyor. Zaten bir çok parfümünün ismini Aoud olarak koyuyor. Gerek parfümlerin isimlerinde gerekse kokularında fazla özenli davranmadığı görülen Montale'in bir gül parfümüne göz atalım bugün. Gül, son yıllarda yeniden revaçta ve bir çok marka bu yönde hamleler yapıyor. Genellikle niş markaların eserler verdikleri gül teması, Montale parfümlerinin vazgeçilmezlerinden birisi.

Madem bu kadar iddialılar gül kokularında, o zaman Roses Elixir isimli kadın parfümüne geçelim artık. 2010 yılında çıkarılan Roses Elixir hakkında her zamanki gibi kendi sitelerinde iki satır yazı dışında hiç bir şey yok. Fragrantica'da çiçeksi meyveli olarak sınıflandırılmış. Üzerime ilk sıktığımda keskin bir gül ve kırmızı meyveler algılıyorum. Gül tahmin edeceğiniz üzere çok daha baskın. Onu kırmızı meyveler (çilek) takip ediyor. Başlangıcı kadınsı ve ferah diyebilirim. Orta kısma geçildiğinde kokuda fazlaca değişiklik olmuyor. Sadece çiçeksiliğin oranı artıyor. Bu kısım çiçeksi meyveli gül şeklinde gerçekleşiyor. Eh işte. Geçeyim alt notalara. Kokusunda bir değişim bekliyorum fakat nafile bir çaba benimkisi. Aynı meyveli-çiçeksi gül devam ediyor. Farklı olarak yapay amber ve misk ekleniyor. İşte bu hiç de hoş olmamış. Çünkü parfümün en sevmediğim yeri sonları oluyor.

Roses Elixir, isminden de anlaşılacağı üzere gülü merkeze almış. Meyveli (çilekli) gül tanımı yanlış olmasa gerek. Oldukça kadınsı ve parlak gül, Noir de Noir'deki gibi karanlık ve depresif değil. Hepimizin bildiği gül sularını andırıyor. Kırmızı meyvelerin katkısıyla canlı ve pozitif yapıya sahip. Çok sıkılmamak şartıyla dört mevsimde kullanılabilir.

Gülden sonra ikinci aktör çiçekler. Kadın parfümlerinde sıklıkla rastladığımız türden diyebilirim. Muhtemelen yasemin, ylang ylang ve portakal çiçeği. Bu çiçeksiliği sevdiğimi söyleyemem. Fazlaca numarası olmayan bu çiçekler, bir çok vasat ana akım markanın parfümünde de karşımıza çıkabilir.

Üçüncü ana öge meyveler. Şimdi kırmızı meyveler dedim fakat ağırlık çilekte. Normalde çileğin kokusunu ve tadını çok severim. Fakat çilek esansı parfümlere girdiğinde nedense bir tuhaf oluyor. Bu durumun sebebi parfümörlerin baştan savma iş çıkarmaları mı bilemiyorum. Fakat bu kadar güzel kokan ve lezzetli bir meyvenin, parfümlerde neden bu kadar vasat durduğunu anlayabilmiş değilim. Burada da çilek çok rafine ve lezzetli değil.

Görüleceği üzere Roses Elixir, ortalama ve sıkıcı bir gül-çiçek-misk kokusu. Derinliksiz, tek düze, hiç bir yaratıcı yanı olmayan kokusu benim için fazlasıyla kadınsı ve yapay. Hatta son kısımdaki yapaylık, her seferinde baş ağrısına sebep oldu ne yazık ki. Onun içindir ki yıldızımız hiç barışmadı. Ve zihnimde hiç de iyi anılar bırakmadı. Pas geçiyorum kısacası bu arkadaşı.

Evet isim güzel, şişeler şekilli, konsept Arap-Orta Doğu mistisizmi, EDP (Eau de Parfum) konsantrasyonu, güçlü kuvvetli  falan ama bu nasıl bir kalite anlayışıdır? Şöyle zevkle ve severek kullanacağım bir Montale parfümüne rastlayamayacak mıyım?

Roses Elixir, yüzlerce örneğine rastlanabilecek bir kadın parfümü olarak tarihteki yerini aladursun, bizler yeni bir kokuya yelken açalım. Yoksa bir kutu Arveles bitireceğim bu parfüm yüzünden.

Koku Güzelliği:10/5

Cartier - Declaration (1998)

Cartier - Declaration (1998)

"Koku bir kelime, parfüm ise edebiyattır."

Bu sözü on yedi yaşındaki bir çocuğun söylemesi beklenemez doğal olarak. Yine de zihnimde on yedi yaşında bir genç hayal ediyorum. Fransa'nın Grasse şehrinde yaşayan. Babası parfümör olan ve okuldan sonra onun iş yerine gelip, yüzlerce çeşit esans şişelerinin arasında dolaşan bir çocuk. Ofisteki büyük masanın üzerinde boy boy şişelerin her birinin üzerinde farklı isimler yazılı şişeler. Bir tutkunun ve aşkın temelleri o zaman atılmıştı belki de aynı şimdiki gibi ılık ve güneşli ilkbahar mevsiminde.

1960'lı yılların ortasında yerel bir parfüm fabrikasında çırak olarak işe başladığında, önündeki kocaman hayatın nasıl olabileceğini tahmin etmiş miydi? Büyük ihtimalle hayır. Hangimiz elli yıl sonra nerede olacağımızı tahmin edebilir ki zaten. Parfümör çırağı olarak başladığı kariyerinde, çok uluslu şirketlerde uzun yıllar çalışarak kendisini geliştirmeyi bilmişti Jean Claude Ellena. Bugün Hermes'in baş parfümörü olan Ellena, öylesine ilgi görüyor ki günümüzün parfüm kullanıcıları tarafından, herkesin gözleri bu ustanın eski dönem işlerine çevrilmiş durumda. Çünkü sanatında nereden nereye geldiği merak konusu.

Jean Claude Ellena'nın, 2000 yılı öncesinde tasarımına imza attığı dört önemli parfüm öne çıkıyor. Bunlar Van Cleef & Arpels - First, L`Artisan Parfumeur - L'Eau du Navigateur, Bulgari - Eau Parfumee au The Vert ve Cartier - Declaration. Erken dönem Ellena işlerinden öne çıkan bu dört arkadaştan 1998 çıkışlı olanı ile günlerimi geçiriyorum bu aralar. Declaration, her anlamda önemli bir parfüm sektör için. Sadece parfüm endüstrisi için değil, Cartier açısından da önemli. Çünkü Cartier'in en çok satan kokularından birisi. Bu anlamda ticari olarak başarılı bir eser var karşımızda.

Declaration, ismini her zaman ki gibi Cartier'in mücevher koleksiyonundan almış. Ellena'nın bu parfümü, kendisi içinde dönüm noktalarından birisiydi. Çünkü parfümde yüksek oranda Iso E Super kullanılmıştı ve bugünkü Terre d'Hermes koleksiyonunun tohumları atılmıştı Declaration ile. Hatta Terre d'Hermes'in atası bile denebilir Declaration için. Parfüm Merakı'nın da böylesi bir kokuya kayıtsız kalması düşünülemezdi.

Ellena'nın ilk eserlerinden olan Bulgari için tasarladığı yeşil çay kokusu Eau Parfumee au The Vert'ten sonra, şanslıyım ki ustanın ikinci erken dönem eserine kavuştum. Uzun zamandır merak ettiğim Declaration, erkek parfümü olarak piyasaya sürülmüş. Fragrantica'da odunsu çiçeksi miskli olarak sınıflandırılmış. Üzerime ilk sıktığımda tuzlu/buruk/ekşimsi/keskin baharatlarla karşılaşıyorum. Baharatlar derken kakule, zencefil ve biberden bahsedebiliriz. Güçlü baharatlar garip bir ferahlığa da sahip aynı zamanda. Başlangıcı alışılmadık ama güzel. Orta kısma geçildiğinde büyük değişim görünmüyor. Farklı olarak baharatlar biraz da yumuşuyor ve etkisi azalıyor. Onun yerine dumansı çay ve tuzlu portakal yerleşiyor. Narenciye bahçelerini hatırlatan turunçgillerin orta kısımda birden bire kendisini göstermesi gerçekten ilginç. Bu bölüm zaman zaman nane-limon çaylarını hatırlatıyor bana. Orta bölümde hatırı sayılır oranda tuzluluk da var. Geçeyim sonlara. Alt notalar oldukça odunsu. Iso E Super, kabe samanı ve sedir ağacıyla son buluyor. Ama asıl yeşil çay ve zencefil biraz daha etkin kapanışta.  

Eğer bilim adamı olsaydım ve size Declaration'un sihirli formülünü vermek isteseydim sanırım şöyle formülize ederdim kokusunu: Tuzlu ferah baharatlar, dumansı yeşil çay, tozlu portakal/bergamot, vetiverli Iso E Super. İşte size Declaration. Çok karmaşık olmamıştır umarım.

Declaration, tenimde yeşil çay ve tozlu baharatları öne çıkarırken, kıyafet üzerinde daha ferah ve tuzlu bir yol izledi. Kumaşta tuzlu turunçgiller ve ferah baharatlar şeklinde gelişen kokusu, Iso E Super'i de ortaya çıkardı. Fakat tenimde daha dumansı ve yeşil koktu. Bu anlamda kıyafet üzerinde çok daha ilginç, ferah ve sevilesiyken, tende tek düze ve sıkıcı oldu. Yaklaşık bir hafta boyuncu sürekli dışarıya çıkarken kullandığım Declaration'u, sanırım kıyafet üzerinde kullanmaya devam edeceğim. Tenimde beklediğim etkiyi veremedi ne yazık ki.

Evet Declaration önemli bir parfüm. Hem Cartier'in en çok satan parfümlerinden olması hem de Jean Claude Ellena sanatının kalfalık dönemine denk gelmesi açısından ilgi çekici bir deneyim yaşatıyor. Eğer Ellena'nın ustalık eseri Terre d'Hermes'i seviyorsanız, Declaration'u mutlaka deneyin yada kullanın. Aradaki benzerliğe şaşırabilirsiniz.

Madem herkes teorilerden bahsediyor. Benim neyim eksik diyerek ortaya bir iddia atayım. Bence Declaraiton, Terre d'Hermes ile benzer DNA'ya sahip. Haddimi aşmadan şöyle diyeyim, Declaration, Terre d'Hermes'in ilk prototipi olarak düşünülebilir. Ellena, kalfalık döneminde Declaration ile Iso E Super, vetiver ve tozlu portakal-baharat deneyine girmiş. Açtığı bu yolda Terre d'Hermes ile ustalık dönemi eserini inşaa etmiş gibi görünüyor benim penceremden.

Declaration ile Terre d'Hermes bire bir aynı mı? Tabii ki hayır. Hatta tecrübesiz burunlar arada benzerlik bile bulamayabilir. Dikkatli parfüm severler Terre d'Hermes'in o tozlu/topraklı portakal-vetiverinin biraz daha arkaik halini Declaration'da takip edebilirler. Fakat başka önemli bir tespit daha yapayım. Kendimi geri çekip bu parfüm neye benziyor diye düşündüğümde şaşırtıcı derecede Ellena'nın ilk ses getiren parfümü Bulgari - The Verte'e benzediğini fark ettim. Özellikle tenimde çok bariz şekilde ortaya çıkan yeşil çay, The Vert'teki ile neredeyse aynı. Görünen o ki, Declaration, Terre d'Hermes ile The Vert'in enteresan bir karışımı. En azından benim için öyle.

Baharatları merkeze alan Declaration, boğucu ve burun yorucu olmaktan ziyade, ekşi/buruk turunçgillerle harmanlanmış baharatları sunuyor bize. Bunun sonucunda sıcak yaz günlerinde bile kullanılabilir hale getirilmiş. Declaration, dört mevsimde de kullanılabilecek farklı bir parfüm. Fazlasıyla sıcak yaz günlerinde dozajı iyi ayarlamak gerekebilir. Çünkü oldukça fark edilir ve kalıcı bir arkadaş. Bu anlamda bir EDT'ye göre performansı çok iyi.

Ana akım bir markanın parfümüne göre kalite hissiyatı yeterli. Yapaylık hissedilmiyor. Tek eleştirilecek yanı fazlasıyla düz çizgide ilerlemesi ve fazla değişim göstermemesi. Günümüzün modern parfümlerindeki bolca tatlılık kullanımı burada fazla yok. Hatta bu özelliğinden dolayı zaman zaman Eau Sauvage tarzı şiprelere bile gönderme yapıyor. Biraz nostaljik tarafı var bence. 25 yaş ve üzerindeki arkadaşlara önerebilirim.

Parfüm kritikçisi Luca Turin'in kitabında Declaration ferah baharatlı olarak sınıflandırılmış ve beş üzerinden dört yıldız verilerek oldukça beğenilmiş.

         

Not: Bu parfümü bana ulaştıran www.decantshop.com sitesine teşekkür ederim.

Koku Güzelliği:10/7

Parfum d’Empire – Ambre Russe (2003)

Parfum d’Empire – Ambre Russe (2003)

Sizi yine bir zaman kapsülüne binmeye ve tarihin derinliklerine yolculuk yapmaya davet ediyorum koku bağımlısı kader ortağı dostlarım. Henüz günümüz dünyasında zaman makinesi icat edilmemiş olsa da hayal gücümüzü hiç bir şey engelleyemez nasılsa. Yanılıyor muyum?

Makinemizin zaman sensörlerini 18. yüzyıla ayarlayalım. Gideceğimiz yer ise Rusya olsun. 1700'lü yılların ilk çeyreğindeyiz. Deli Petro lakaplı Rus Çarı I. Petro, yıllar önce taç giymiş ve ülkeyi yönetiyor. Rus tarihinin en önemli yöneticilerinden olan Deli Petro, ülkesinin kalkınması için çabalamakta ki diğer Avrupa devletlerini teknolojik anlamda yakalayabilsin. Hatta bunun için Avrupa'nın gelişmiş ve güçlü ülkelerindeki uygulamaları Rusya'ya taşımak ve ülkesinde köklü reformlar yapmak istiyor. Kimliğini gizleyerek çıktığı uzun Avrupa gezisinde, bilim ve zanaat ile ilgili yeni bilgiler edinir. Hollanda'da gemi yapım tezgahlarında marangozluk yapar. İngiltere, Fransa, Hollanda, Almanya'yı dolaşır ve ülkesine döner. Gördüğü yenilikleri kendi ülkesinde uygulamaya geçirmek için hazırdır artık.

Fakat Petro'nun başka bir özelliği daha vardır. Kültür ve sanat alanında da gelişmişliğin yaşanması gerektiğini düşünür. Avrupa'ya özgü geleneklerden olan balo düzenlemeyi Rusya'ya taşır. Artık dönemin üst düzey yöneticileri, burjuvazi, askerler ve soylu sınıf, balolarda bir araya gelmeye başlar. Gösterişli Rus saraylarında yapılan balolarda sadece eğlenilmez, işle ilgili konular da çözüme kavuşturulurdu. Misafirlerin dans ettiği, oyun oynadıkları, sohbet ettikleri balolarda Rus soyluları altın ve gümüş metal tel desenli ağır ipek kumaşlardan özel kıyafetler diktirmeye ve bunları pahalı danteller, değerli taşlar vesaire ile süslemeye başlamışlardı.

Konumuz olan parfümlere geleyim yavaş yavaş. Fransa merkezli başarılı niş parfüm evi Parfum d’Empire, yine beni hayal kırıklığına uğratmadı ve çok severek kullandığım bir esere imza attı. Eski dönemlerde Menuet, Polonez, Gavot isimli dansların sergilendiği baloları çağrıştırıyor bugün inceleyeceğim Ambre Russe parfümü. Sözlük anlamı olarak "Rus Amberi" karşıma çıkıyor. Kendi sitesinde şöyle tanıtılmış Ambre Russe: "Slav halkının ruhu gibi tutkulu, gösterişli bir iksir. Ambre Russe'deki lüks amber, Çarlık dönemi Rus İmparatorluğu'nun önlenemez ihtişamını simgeler."

Eskilerde kalmış Rus İmparatorluğunun gösterişli balolarına, orada içilen şampanyalara ve neredeyse Rusların milli içkisi haline gelen votkaya göndermeler olan bir parfüm Ambre Russe. Gerek isminde gerekse içeriğindeki notalarında hem içkiden hem de Rus kültüründen esinlenme olduğunu saklamıyorlar. Hatta Rus çayı ve efsanevi Rus işi derilere bile göndermeler var uzun sayılabilecek tanıtım yazısında. Yani Çarlık dönemi Rus İmparatorluğunun ihtişamından ve gücünden ilhamını almış parfümümüz.

Fragrantica'da baharatlı oryantal olarak sınıflandırılan Ambre Russe'nin açılışı keskin içki/alkol kokusu ile gerçekleşiyor. Yüksek kaliteli votka/şampanya ikilisine lezzetli ve ekşi kırmızı meyveler (kiraz, vişne) destek veriyor. Biraz da tatlılık mevcut alkol aromasında. Fakat rahatsız edici değil. Bu tür içki kokularına pek alışık olmasam da başlangıcı çok güzel. Orta kısımda kokusu oldukça zenginleşiyor. İçki teması hala mevcut. Artık tatlımsı baharatlar, ıslak tütün ve dumansı siyah çay kontrolü ele alıyor. Tenimde tütün, diğer elementlerden daha baskın oldu. Çok yoğun deri yada tütsü algılayamadım. Orta bölümü tatlı baharatlı, çaylı, dumansı, kirazlı, ıslak pipo tütün olarak tasvir edilebilirim. Orta notaları nefis Ambre Russe'nin. Geçeyim sonlara. Alt notalarda yine köklü değişime uğruyor. Tatlı vanilyamsı egzotik ve gizemli amber kapanışı yapıyor. Buradaki amber, biraz Ambre Sultan'daki kullanımı hatırlatıyor. Başarılı bir kapanışı var. Fakat üst ve orta kısmı kadar etkileyici ve çarpıcı değil. Yine de bir çok niş parfüme fark atar.

Ambre Russe, ismindeki amber çağrışımını başarıyla burnunuza sunuyor. Orta bölümün ilerleyen saatlerinde karşınıza çıkan amber, tam sevdiğim gibi karanlık, derin, hafiften hayvansal ve tatlı-egzotik kullanılmış. Amberi kenara koyacak olursam benim için ikinci ana öğe ıslak tütün yapraklarını hatırlatan pipo kokusu. Tütün, burada tatlımsı ve meyveli kullanılmış. Ekşi ve lezzetli kırmızı meyveler (kiraz/vişne) en sevdiğim taraflarından birisi oldu parfümün. Doğru ayarda kullanılmış tatlılık memnun edici ve keyif verici. Üçüncü başat nokta baharatlar. Keskin/yoğun baharatlar zaman zaman burnunuzu zorlayacak gibi olsa da hiç sorun değil benim için. Çünkü gayet dengeli ve başarılı kullanılmış. Ve dumansı çayı da unutmamak lazım. Genellikle çay kokusunu parfümlerde bir türlü sevemiyorum. Burada öylesine güzel kullanılmış ki benim gibi ön yargılı olanları bile şaşırtabilecek derecede.

Ambre Russe, benim için yüksek kaliteli ve nefis bir parfüm. Yapaylığa rastlanmayan parfüm, hem yeterli derece de iyi harmana sahip hem de çok katmanlı ve değişken. Buradan ustalıkla oluşturulmuş bir kompozisyona sahip olduğu sonucu çıkabilir. Eğer bu tür içki-ıslak tütün yaprağı-tatlı baharatlar-amber kokularını seviyorsanız harika bir seçeneğe sahip olduğunuzu rahatlıkla söyleyebilirim.

Kullanım sürecinde çok sevdim Ambre Russe'yi. Sonlardaki amber kullanımı yer yer Ambre Sultan'ı hatırlatsa da ondan daha kompleks ve ilginç. Markanın diğer parfümü Fougere Bengale'e de benzettim biraz. Hatta Jeke'yi de andırıyor tatlı tütün kullanımı. Fakat Jeke'de tütün biraz kaba kullanılmışken, Ambre Russe müthiş bir kaliteye ve harmana sahip. Fakat asıl başka bir parfüme benziyor derken sonunda ampul yanıyor zihnimde! Özellikle başlangıcı ve orta kısımdaki kirazlı pipo tütünü hissiyatı By Kilian’ın sevilen parfümü Back to Black’e oldukça benziyor. Back to Black pudralı kirazlı tütün gibiyken Ambre Russe baharatlı içkili kirazlı pipo tütünü gibi. Bu anlamda Back to Black ile benzeştiklerini düşünüyorum. Şu haliyle favori amber parfümlerim listesine en üst sıralardan girmiş durumda Ambre Russe. Kirazlı pipo tütünü, gizemli amber, tatlı baharatlar ve yüksek kaliteli içki teması daha güzel nasıl verilebilir ki... Bravo Parfum d’Empire.

Kokusunda baştan sona tatlılık mevcut. Fakat baygınlık verici şekerliliğe dönüşmüyor neyse ki. Yine de tatlımsı kokuları sevmeyenler için doğru tercih olmayabilir. Buradaki tatlılık bal veya tonka fasulyesinden kaynaklanıyor muhtemelen. Amberin bu şekilde kullanılması da tatlılığın fazlaymış gibi algılanmasına sebep oluyor.

Ambre Russe, derin, ilginç, aristokratik, entelektüel, olgun, egzotik, dumansı, doğu ile batının başarılı bir sentezi gibi. Amber yer yer doğu etkileri veriyor. Fakat modern tatlımsı baharatlar ve içki teması onu batı dünyasına yaklaştırıyor. Bu parfüm sanki Winston Churchill, Napoleon Bonaparte yada Rus Çarı Deli Petro için tasarlanmış. Çok farklı bir aurası var. Bu anlamda günlük kullanım veya çarşı pazar gezmelerinde tavsiye edemeyeceğim. Eğer Koç yada Sabancı ailesinin boğazdaki yalılarında akşam verdikleri yemeğe davetliyseniz Ambre Russe'yi kullanmak için doğru mekanı bulmuşsunuz demektir.

Ambre Russe, yeni nesil zenginlerin yada belediyelerden ihale alarak sağa sola rüşvet dağıtan utanmaz müteahhitlerin parfümü olamaz. Yada iktidar gücü kimdeyse hemen onun tarafına geçen ve bu yaptığından hiç gocunmayıp, bir de "ne var bunda" diyen pişkin gazetecilere yada medya yöneticilerine de uymaz. Bu parfüm, 3-4 nesildir burjuvaziye mensup, para-pul ile işi olmayan, çok yüksek gelir sahibi, kazancının bir kısmını sanata ve koleksiyonerliğe harcayan, dünya edebiyatını bilen ve sürekli okuyan, devasa kütüphanesinde Gogol, Engels, Schopenhauer ve Adam Smith'in kitaplarını bulunduran, pipo kullanan, akşam yemeğinden sonra Brandy içen, doğu kültürlerine meraklı ve Arap etkili antikalara sahip, felsefe ve mimariyi seven, diplomat arkadaşlarıyla dünya siyasetini tartışan erkekler için uygun olabilir.

Parfümün tasarımcısı aynı zamanda markanın kurucusu Marc-Antoine Corticchiato. Yine üst düzey bir işe imza atmış bay Corticchiato. Eau de Parfum (EDP) konsantrasyonuna sahip. Tam bir sonbahar-kış parfümü. Erkek kullanımı için daha uygun gibi görünüyor. Otuz yaşın üzerindeki arkadaşlara tavsiye ederim. Anlaşılacağı üzere 20'lik delikanlı parfümü değil Ambre Russe.

Parfüm yazarı Luca Turin'in kitabında Ambre Russe, kocaman amber olarak sınıflandırılmış ve beş üzerinden dört puan vererek oldukça beğendiğini belirtmiş. Eğer Turin'in not sisteminde puan verecek olsaydım beş üzerinden beş puanı rahatlıkla verirdim.

Koku Güzelliği:10/9